Bierz ieno ch�opc�w, szaley z niemi,
Bierz pilno, by pirszego z brzegu;
Bo starzy s� tu, na tey ziemi,
Iak grosz, co wyszed� iu� z obiegu.
Y ty, szewczycho Wilhelmino,
W ta�cu wszelakim dobrze szczwana,
Te� ty, rze�niczko Katarzyno,
Nie chciey obra�a� Stw�rcy Pana;
To� wszytkie, wszytkie, iak�e wcze�nie
Staro�� powo�a do szeregu!
Tak lube iako zgni�e trze�nie
Lub grosz, co wyszed� iu� z obiegu...
Ioa�ko, ty tam, m�ynarzowa,
Omota� si� iednemu nie day;
Ty, Zo�ka, co� iak orzech zdrowa,
Gdzie mo�esz, kras� swoi� przeday;
Minie uroda, g�adko�� luba
Stopi si� w kszta�t brudnego �niegu;
303
Tyle wam b�dzie wasza chluba,
Co grosz wypad�y iu� z obiegu.
PRZES�ANIE
�Patrzcie, dziewcz�ta; �atam kiecki,
�zy roni�c przy ka�dziutkim �ciegu,
I� mnie ostawi� los zdradziecki,
Iak grosz, co wyszed� iu� z obiegu."
304
LVII
Tak oto, do pos�uszney m�odzi,
Wczoraysza dziewka m�drze gada;
Na z�e czy dobre im to schodzi,
Wiernie spisui�, iak powiada,
R�k� Fremina, co prowadzi
Me pi�ro, pa�ka roztrzepana...
Niechay go czort, ie�li mnie zdradzi,
To� wedle s�ugi s�dz� pana.
LVIII
Owo, kto ima si� kochania,
Tenci ku pewney bie�y stracie...
Nieieden, s�ysz�, mi przygarn�
To s�owo, m�wi�c: �Hola, bracie,
Gdy od mi�o�ci precz ci� �eni�
Pa� tych hultaystwo zbyt niezno�ne.
Szale�stwem takie iest zw�tpienie.
Wszakci s� nierz�dnice g�o�ne.
LIX
Ie�li kochai� za grosz mi�y,
My ie kochamy tylko w naiem;
�upi� nas, ile mai� si�y,
Y wdzi�cznem sercem �wiadcz� wzaiem.
305
Z tych ka�da ieno korzy�� goni;
Lecz zacny cz�ek, pomagay Bo�e,
Ku zacnym damom serce k�oni
Y szuka szcz�cia w tym honorze."
LX
Rad s�ucham, co mi tu �wiadczycie,
Lecz m�drszy z tego byd� nie umiem;
Ot, wedle tego, co m�wicie,
Ie�eli dobrze was rozumiem,
Trzeba mi�owa� godne panie.
Iak�e, sk�d wiem ia, czy te gniotki,
Kt�re dzi� wszytkim tak s� tanie,
Tako� nie strzeg�y kiedy� cnotki?
LXI
Tak, �y�y w cnocie y porz�dku,
Bez skazy y niiakiey zmazy;
Ba, c�, to� prawda, i� z pocz�tku
Ka�da z tych panien, bez obrazy,
Wzi�a se, zanim si� skurwi�a,
Ta klerka, owa �aczka, mnicha;
Tak ie potrzeba przynagli�a;
Nie u�pi� w kieckach z�ego licha!
LXII
Tak wzi�y, co pisane komu,
Kt�rey ta przypad� kto do gustu;
Mi�owa� i�y po kryiomu,
Inszy cz�ek nie mia� tam dopustu.
306
Lecz c�, nied�ugo onych statk�w:
Nieiedna z tego mi�owania
W insze si� puszcza y po�ladk�w
Nikomu w ko�cu iu� nie wzbrania.
LXIII
Co ie pcha k'temu? Nie chc�c cz�ci
Samiczey kala�, tako mniemam,
�e taki snad� iu� los niewie�ci;
Inszego s�du o tem nie mam;
Ba, powiedai� m�drzy ludzie
Y dobrze spraw� t� znai�cy,
I� sze�ciu chwat�w, w krzepkim trudzie,
Ni� trzech urobi pono wi�cey.
LXIV
Podawa� pi�k� - rzecz to gasz�,
A �e�ska - chwyta� i� do siatki;
Ot, ca�a s�uszno��, nasza, wasza,
Takie mi�o�ci s� zagadki;
Wiary w tych igrach ty nie pytay,
Cho�by sto razy j� poprzysi�c,
Y st�wko stare pilnie czytay:
�Za iedn� rozkosz b�l�w tysi�c."
307
PODW�YNA BALLADA W TYM�E SAMYM PRZEDMIOCIE
Mi�uycie tedy, ile chcecie,
Weselcie si� y trz��cie zdrowo,
Gdzie potrza, y tak dop�yniecie,
Nie ma ta nad czem robi� g�ow�.
Mi�o�ci dur og�upia ludzi,
Salomon przez ni� wszed� w pogany;
Naym�drszy boday si� spaskudzi...
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
Orfeusz, wdzi�czny mistrz na fletni,
Chc�c folg� da� mi�osney m�ce,
Omal nie zgin�� co naszpetniey
W Cerbera srogiey psiey paszcz�ce;
A Narcyz, m�odzian pi�knolicy,
W studni g��bokiey pogrzebany,
Przepad� dla iakiey� krasawicy...
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
Sardana, xi��� niezbyt s�abe,
Co Kret� wysp� zawoiowa�,
Rad by� si� przeinaczy� w bab�,
I�by w�r�d dziewcz�t dokazowa�;
Kr�l Dawid, prorok w �wiecie rzadki,
Boia�ni bo�ey zzu� kaydany
308
Widz�c g�adziuchne dwa po�ladki..
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
Ammon, udai�c s�abo�� ostr�,
Gdy go z lito�ci ho�ubi�a,
Sprosno�ci czyni� z Tamar, siostr�,
A� si� dla� szpetnie przykurwi�a;
Herod, za ta�ce y figielki,
Przez tanecznic� ub�agany,
Ianowi zrobi� despekt wielki...
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
O sobie biednym te� rzec musz�:
Zbito mnie, niby w rzece p��tno,
Na go�o, dr�giem... Na m� dusz�,
T� ka�� kt� ziedna� mi okrutn�,
Ie�li nie Kasia czarnooka?
Wzi�y po grzbiecie y kompany,
Ciurkiem p�yn�a tam posoka...
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
Lecz i�by przez to �aczek m�ody
Dzierlatki m�ode mia� ostawi�,
Nie, chociaby go, �bem do wody,
Iak czarownika miano sp�awi�,
S�odsze mu ni� zbawienie w�asne!
Ba, wierzy im li ob��kany:
Czarne brwi maj� czy te� jasne...
Szcz�liw, kto nie zna, co te rany!
309
LXV
Gdyby ta, kt�rey'm niegdy s�u�y�
Z wiernego serca, szczerey woley,
Przez kt�r�'m tyle m�ki u�y�
Y wycirpia�em moc z�ey doley,
Gdyby mi zrazu rzek�a szczerze,
Co mniema (ani s�ychu o tem!),
Ha, by�bych mo�e te wi�cierze
Przedar� y nie laz� iu� z powrotem.
LXVI
Co b�d� iey ieno k�ad�em w uszy,
Zaw�dy powolnie mnie s�ucha�a �
Zgod� czy po�miech mai�c w duszy �
Co wi�cey, nieraz mnie cirpia�a,
I�bych si� przywar� do niey ciasno
Y w �lepka patrza� promieniste,
Y prawi� swoie... Wiem dzi� iasno,
�e to szalbierstwo by�o czyste.
LXVII
Wszytko umia�a przeinaczy�;
Mami�a mnie, niby przez czary;
Zanim cz�ek zdo�a� si� obaczy�,
Z m�ki zrobi�a popi� szary;
310
Na �u�el rzek�a, �e to ziarno,
Na czapk�, �e to he�m b�yszcz�cy,
Y tak zwodzi�a mow� marn�,
Zwodniczem s�owem rzucai�cy...
LXVIII
Na niebo, �e to misa z cyny,
Na ob�ok, �e ciel�ca sk�ra,
Na ranek, �e to wiecz�r siny,
Na g��b kapusty, �e to g�ra;
Na stary fuzel, �e moszcz m�ody,
Na �winie, �e to m�yn powietrzny,
Na powr�z, �e to w�osek z brody,
Na mnicha, �e to rycerz grzeczny...
LXIX
Tak moie oto mi�owanie
Odmienne by�o y zdradliwe;
Nikt tu si� pono� nie ostanie,
By zwinny by� iak �ryb�o �ywe;
Ka�dy, �cirpiawszy ka�� niezno�n�,