Masaż
Do masażu przystępujemy po zagojeniu się rany. W ciągu kilku pierwszych zabiegów uelastyczniamy bliznę pooperacyjną stosując środek natłuszczający. Przy
kolejnych zabiegach dołączamy opracowanie karku, dotkniętej kończyny i klatki piersiowej. Przy opracowaniu karku wykorzystujemy wszystkie techniki masażu klasycznego. Natomiast przy opracowaniu kończyny stosujemy postępowanie jak w leczeniu zachowawczym.
Kinezyterapia
Zadaniem kinezyterapii jest usprawnienie wszystkich mięśni szyi i karku. W
obrębie kończyny należy likwidować skutki zaburzeń naczynioruchowych, zaniki mięśniowe i inne skutki podrażnienia nerwów. Należy również prowadzić gimnastykę oddechową.
1.3. Klatka piersiowa
lejkowata
(Pectus infundibuliforme, pectus excavatum)
W odniesieniu do klatki piersiowej lejkowatej używa się również określenia
"szewska". Jest to wrodzone zniekształcenie przedniej ściany klatki piersiowej, polegające na wygięciu do tyłu trzonu mostka wraz z przyległymi żebrami. Zmiany przeważnie występują niesymetrycznie. Przymostkowe odcinki żeber są silnie wygięte do tyłu, a miejsce kątowego zgięcia przypada przeważnie na granicy pomiędzy częścią chrzęstną i kostną żeber.
W następstwie zapadnięcia dolnego odcinka mostka powiększa się fizjologiczna kifoza piersiowa. Jednocześnie głowa, szyja i barki opadają do przodu.
Spłaszczenie klatki piersiowej upośledza oddychanie i krążenie, choć badania spirometryczne wykazują, że obniżenie pojemności jest niewielkie (na skutek większego zakresu ruchów przepony). Zaburzenia krążenia wynikają z upośledzenia pracy serca. Wpuklenie mostka przesuwa serce w lewo, zmienia jego oś, ogranicza rozkurcz serca i uciska na przedsionki.
U małych dzieci w cięższych przypadkach obserwuje się paradoksalne ruchy oddechowe (podczas wdechu dochodzi do wciągania wyrostka mieczykowatego do wewnątrz).
U starszych dzieci podczas wdechu wyrostek mieczykowaty pozostaje nieruchomy, a dolny obwód klatki piersiowej nie rozszerza się wystarczająco.
Dzieci z tą wadą mają tendencje do zapadania na choroby układu oddechowego.
Jeżeli nie występują zmiany w układzie krążenia i oddechowym, stosuje się leczenie zachowawcze lub operacyjne w zależności od stopnia deformacji. Jeżeli natomiast zmiany w tych dwóch układach występują, jedyną skuteczną formą leczenia jest zabieg chirurgiczny. Niezależnie od zastosowanego sposobu leczenia (zachowawczego czy chirurgicznego) postępowanie rehabilitacyjne jest bardzo podobne.
Stosowane zabiegi
Celem stosowanych zabiegów jest:
- zwiększenie pojemności życiowej płuc,
- zwiększenie ruchomości klatki piersiowej, stawów barkowych i kręgosłupa,
- wzmocnienie mięśni oddechowych,
- wzmocnienie mięśni grzbietu.
Fizykoterapia
Nie stosuje się żadnych zabiegów.
Masaż
W przypadkach po zabiegach chirurgicznych, w pierwszym etapie - przez pięć do dziesięciu masaży - koncentrujemy uwagę na zmiękczaniu i uruchamianiu blizn (patrz rozdział "Rany i bliznyż)ş).
W drugim etapie lub w przypadku leczenia zachowawczego stosujemy postępowanie składające się z dwóch faz.
W fazie pierwszej wykonujemy masaż klasyczny rozluźniający klatki piersiowej w ułożeniu na plecach. Stosujemy techniki klasyczne z wyjątkiem: ugniatań
poprzecznych, ucisków na mostek, ucisków na przestrzenie międzyżebrowe,
oklepywań i wibracji pionowych. Dużo uwagi poświęcamy rozcieraniom przestrzeni międzyżebrowych. Inną, równie skuteczną metodą w tej fazie jest masaż
segmentarny klatki piersiowej bez chwytu sprężynowania. Niezależnie od wybranej metody masażu każda z nich daje pełne rozluźnienie napięć w obrębie klatki piersiowej. Postępowanie segmentarne ma jednak tę przewagę nad masażem
klasycznym, że nie obciąża układów: oddechowego i krążenia. Należy jednak pamiętać, że istnieje możliwość wystąpienia i, co za tym idzie, konieczność usunięcia przesunięć odruchowych. Jeżeli pojawią się przesunięcia odruchowe, wówczas rezygnujemy z drugiej fazy opracowania.
Uwzględniając powyższe, korzystniejsze jest zastosowanie postępowania
segmentarnego.
W fazie drugiej przystępujemy do opracowania mięśni grzbietu. Zadaniem masażu jest wzmocnienie i pobudzenie mięśni grzbietu. Stosujemy tylko postepowanie klasyczne, wykorzystując wszystkie techniki.
Kinezyterapia
W ramach kinezyterapii stosujemy ćwiczenia:
- obręczy barkowej i biodrowej,
- głowy i tułowia we wszystkich płaszczyznach,
- oddechowe,
- wzmacniające mięśnie grzbietu i pośladków,
- wzmacniające mięśnie brzucha,
- rozprężające klatkę piersiową,
- o charakterze wytrzymałościowym.
1.4. Klatka piersiowa
kurza
(pectus gallinaceum, pectus carinatum)
Wada polega na nadmiernym wypukleniu przedniej ściany klatki piersiowej.
Wyróżnia się dwie postacie tej wady. Pierwsza polega na nadmiernym wypukleniu do przodu rękojeści mostka. Najbardziej wysuniętym do przodu punktem jest kąt mostkowy lub mostkowy przyczep trzeciego żebra. Druga postać zniekształcenia, występująca znacznie częściej, charakteryzuje się nadmiernym wysunięciem do przodu trzonu mostka. W tym przypadku rękojeść mostka jest tylko nieznacznie wypuklona. Jednocześnie dochodzi do powstania wgłębień po obu stronach mostka wskutek wpuklania się żeber w obrębie chrząstek żebrowych. Często również zdarzają się deformacje, w których dochodzi do wypuklenia chrząstek żebrowych przy prawidłowym mostku. Zniekształcenie nie wywołuje zaburzeń pracy serca ani układu oddechowego. Często jednak deformacji towarzyszą: wrodzone wady serca, dychawica oskrzelowa lub przepuklina przeponowa. Jednak wady te nie wiążą się przyczynowo z kształtem klatki piersiowej.