|
l|W przygodowych grach typu MUD natychmiastowš nagro-
|może być gwałtowny wzrost poziomu adrenaliny we krwi,
' czuje gracz po zabiciu budzšcego grozę smoka, kiedy do
powalenia wymagana jest zmienna i nieprzewidywalna
i ciosów. W odróżnieniu od zwykłych gier wideo lub gier
l pojedynczy komputer, w rodowiskach tych mamy do czy-
i ze społecznymi interakcjami z innymi graczami, dlate-
f głównš rolę odgrywajš w niej nagrody w postaci uznania ze
Hrony otoczenia. Na przykład w Trivbocie Skylark", który
241
l nych dla pokojów rozmów Jub MUD-ów, sš graficzne meta-
I ńriaty. Liczba odwiedzajšcych je ludzi nie jest jeszcze zbyt
l duża, gdyż korzystanie z nich wymaga posiadania komputera
f dużej mocy, a czasami także wnoszenia niewielkich opłat, lecz
l wszystko wskazuje na to, że gdy więcej ludzi się o nich dowie
j idorobi odpowiedniego sprzętu, by móc z nich korzystać, zacz-
' na one odgrywać takš samš rolę jak pokoje rozmów czy MUD-y.
l Przyjrzyjmy się bliżej jednemu z najbardziej popularnych, zo-
; rientowanych społecznie metawiatów: Pałacowi.
Życie w Pałacu
Życie w Pałacu obserwował John Suler, psycholog z Rutgers
j University, który stwierdził, że jego bywalcy wykazujš rosnš-
I eš tendencję do kompulsywnego nadużywania tej formy roz-
j lywki152. Aby wejć do Pałacu, trzeba dokonać opłaty wpiso-
I wšj, cišgnšć odpowiednie oprogramowanie, a potem zalogo-
f faćsie do jednego z serwerów, na których można grać w nieco
l różnišce się między sobš wersje tej gry. Potem wybiera się dJa
f dębie awatara, dodaje mu kilka znaków szczególnych, jak na
cygaro lub cylinder, i można chodzić po pomieszcze-
fnach o wspaniałym wystroju i rozmawiać z innymi mieszkan-
iami. Wszyscy - nawet autorzy programu - zdajš sobie spra-
? z tego, że bywalcy Pałacu mogš się od niego uzależnić. Gdy
f z nich podczas pogawędki wymieni słowo Pałac", na
ykład w takim zdaniu: Gdzie mogę zdobyć najnowszš wer-
i oprogramowania Pałacu?", program dokonuje zabawnej
ny. Zamiast tego, co gracz faktycznie napisał, w oknie
dogowym pojawia się zdanie: Gdzie mogę zdobyć najnow-
| wersję tego, co pożera moje życie?" Jak pisze Suler,
' użytkownik w końcu uwiadamia sobie, że program do-
nuje takiej małej zamiany słów, zamiast zakłopotania naj-
r odczuwa zadowolenie, a potem być może dociera do nie-
Jiniepokojšcy sens tego zabiegu".
s Do tych bogatych graficznie wirtualnych społecznoci po
pci przycišga ludzi to, że wszyscy znajš ich tożsamoć i ser-
oie ich witajš, gdy znowu się pojawiš. Jeli jestemy za-
243
dowoJeni 2 teen , l
Ťť ' polubiš * ** aSzzz
SuJe^n^Sdh°d2j ° Wad y °dbie^ od
0niektórych lud,-
Uli
' Jedn^Sr
Zespół nowicjusza?
Young stwierdziła, że uzależnieni i nie uzależnieni, którzy
I trięli udział w jej sondażu, różnili się między sobš pod wzglę-
fdem iloci czasu, jaki spędzali w sieci. Osoby zaklasyfikowane
l do kategorii uzależnionych w przeważajšcej częci były nowi-
; (juszami: około 83 procent miało dostęp do sieci nie dłużej niż
przez rok. Tymczasem nie uzależnieni byli w większoci wete-
I ranami: tylko 29 procent z nich miało roczne lub krótsze do-
wiadczenie z Internetem. Można z tego wycišgnšć wniosek,
j K osoby, które majš się uzależnić od Internetu, uzależniš się
l td niego szybko - w cišgu pierwszych kilku miesięcy swojej
pprzygody z sieciš. Można je także inaczej zinterpretować,
i U niektórych ludzi uzależnienie" jest zjawiskiem przejcio-
| wym - chorobš, z której nowicjusze mogš się wyleczyć. Po-
i oštkowa fascynacja wirtualnymi wiatami po jakim czasie
| trochę wygasa i użytkownicy Internetu zaczynajš zdawać so-
[ tóe sprawę, jak dużo czasu spędzajš bezproduktywnie. Wielu
j po prostu z tego wyrasta i porzuca swoje anonimowe tożsamoci.
W ksišżce Psychology ofAddiction Mary McMurran dowo-
I dzi, że uzależnienie niekoniecznie musi się stale zwiększać
j łże z reguły mamy do czynienia z fluktuacjami, przypływami
l i odpływami takiego zachowania:
F
illtnieje kontinuum poziomów uwikłania w nalóg, które zależy od
{'tłitualnej sytuacji i od tego, na ile umiejętnie osoba uzależniona po-
I tu/i sobie z niš radzić. Na przykład wielu ludzi zrywa lub powraca
f Jo nałogu, gdy utraci bšd znajdzie pracę, zaangażuje się w stabilny
| aiišzek bšd zerwie ze swoim życiowym partnerem, otrzyma dobre
\ mieszkanie bšd dowie się, że wionie znalazło się na bruku.153
lb samo przypuszczalnie odnosi się również do nadmierne-
f fo korzystania z Internetu. Ludzie, którzy stwierdzajš, że dali
j ńf złapać w sieć", mogš się z niej wyplštać, jeli w porę do-
jltrzegš problem i podejmš odpowiednie działania zaradcze.
Do Johna Sulera napisał były nałogowy" bywalec Pałacu,
iŁy wyjanić mu, jak i dlaczego rzucił ów nałóg. Zafascynowa-
tsy stronš internetowš Sulera powięconš pałacoholikom"
Huczał się zastanawiać, czy kiedykolwiek uda mu się osišgnšć
245
samoaktualizację - w sensie opisywanym
jeli cały czas będzie siedział na tyłku przed t
się awatarami:
Pomylałem, że przelę panu wiadomoć z;
lem bywać w Pałacu od rozpoczęcia we wrzeniu i
i stwierdziłem, że powoli, lecz nieubłaganie pożera on t
towarzyskie (bardzo skromne zresztš). (...) Wpadłem ;
parokrotnie próbowałem nawet z tym zerwać, po kilku i
mojego rzekomego ostatecznego wyjcia znowu wracałem^
wypadku zerwanie wyglšdało tak, że przeniosłem swój!
gocia, który na niego zasłużył, i poprosiłem czarodzieja,!
mi wstępu. Na odchodnym zrobiłem małš dramatycznš s
wymazałem to wiństwo z dysku. (Co ciekawe, stwie
rolka jest wietnym ekwiwalentem Pałacu, dlatego zaws
mnie, by do niego wrócić, idę na niej pojedzić.)
Oczywicie Judzie, którzy z takich czy innych j
sto popadajš w przesadę w innych sytuacjach, mogši
trudnoci z kontrolowaniem korzystania z Internetu, j
jeli daJi się wcišgnšć w interaktywne pogaduszki,
i metawiaty. Ivan Goldberg, który uruchomił listę;
o nazwie Internet Addiction Disorder, podkrela, jak'
jest, by spojrzeć na ukrytego za tym kompulsywnym za
niem człowieka - na przyczyny, które sprawiły, że
wszystko z takš przesadš. Na pewno usłyszał to od '
ludzi, którzy zapisali się na jego listę adresowš i dzieliKj
z nim innymi swoimi przeżyciami. Nie ulega wštpliwoci,!
kuszšce zakštki Internetu nie sš jedynymi miejscami, /
człowiek może stracić władzę nad własnym życiem.
Kwestia nazewnictwa:
Nałóg? Nadużywanie?
|
