|
Wiele zagadnień tu omawianych ma tak zasadnicze znaczenie dla nauczania w ramach praktyk - np. wyznaczanie zadań studentom, rola superwizji - że wymagać one będą dalszego opracowania. W innych częściach pracy, np. dotyczących nauki dorosłych, zwracamy uwagę na ostatnio opublikowane materiały. Wiele kwestii podniesionych w tekście, a istotnych dla praktycznego nauczania zawodu, zostanie podjętych w ostatnim, podsumowującym rozdziale nie po to, aby sugerować jakieś określone rozwiązania, lecz aby
.10
podkreślić konieczność ciągłego powracania do wspomnianych problemów. Praktyczna nauka zawodu nie odbywa się w próżni. Musimy być świadomi potrzeby wzięcia pod uwagę nie tylko stosunków między studentem, opiekunem praktyki i nauczycielami przedmiotów teoretycznych, lecz również zagadnień związanych z władzą, podziałami ze względu na płeć i rasę etc. Podobnie też, określając „wymierne" umiejętności niezbędne w pracy socjalnej, nie wolno nam zapominać o jej naturze. Przykładowo, zdolność gromadzenia informacji i przedstawiania ich w formie raportu sądowego, jest zarówno pewną praktyczną umiejętnością, jak i przejawem wartości, które leżą u samych podstaw pracy socjalnej. Pracując w obecnym społecznym i politycznym klimacie prymatu wydajności, efektywności i ekonomii - przy całej ograniczoności zasobów, ignorowaniu, bądź spychaniu na margines jednostek i całych grup klientów oraz wyraźnej tendencji do administrowania nimi - kwestia systemu wartości staje się centralnym problemem pracy socjalnej. Praktyczna nauka zawodu zawiera też sama w sobie wiele strukturalnych i politycznych niejasności. Aby dobrze funkcjonować, praktyki zawodowe muszą być odpowiednio finansowane i wspierane. Kto ma ponosić te koszty i jakie są tego implikacje dla innych specjalistycznych funkcji pełnionych przez instytucje pomocy społecznej? Jeśli mamy mówić tu o koncepcji „partnerstwa", to do jakiego stopnia jest ona realna? Oto pytania wymagające pilnej odpowiedzi.
Praktyczne nauczanie zawodu rozwija się i zmienia w szybkim tempie. To właśnie w tym kontekście pragniemy przedstawić na:zą pracę mając nadzieję, że pomoże ona określić cechy dobrej praktyki i wykorzystać je w obecnej, podlegającej ciągłym przemianom, sytuacji.
Rozdział l przedstawia style uczenia się osób dorosłych i możliwości wykorzystania wiedzy o nich w relacji student - opiekun praktyki.
Rozdział 2 porusza zagadnienia wstępnego planowania praktyki i zawierania konkretnych umów, począwszy od kwestii właściwego doboru praktyki po zastosowanie warunków kontraktu.
11
Rozdział 3 mówi o właściwym doborze obciążenia obowiązkami, uwzględniając potrzeby teoretycznej nauki studenta i warunki instytucji, w której odbywa on swoją praktykę.
Rozdział 4 podejmuje krytyczną analizę superwizji i związanych z nią relacji, kładąc szczególny nacisk na praktyczne aspekty omawianych zagadnień.
Rozdział 5 przedstawia różne metody oceniania pracy studenta. Rozdział 6 zarysowuje proponowane wzorce oceny.
Rozdział 7 prezentuje zestaw scenariuszy przebiegu praktyki, przykłady najczęściej spotykanych problemów i sposoby ich rozwiązywania.
Zakończmy nasze wprowadzenie często zadawanym sobie przez pracowników socjalnych pytaniem: „Dlaczego, do licha, mamy wykonywać ten zawód?". Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego podręcznika podzielą Państwo nasze optymistyczne wnioski.
12
Rozdział l
STYLE UCZENIA SIĘ OSÓB DOROSŁYCH
Odbywanie praktyki to przede wszystkim zdobywanie doświadczenia w celu dalszego uczenia się oraz weryfikowania, uzupełniania i poszerzania wiedzy nabywanej w trakcie nauki w szkole. Zadaniem opiekuna jest zatem po części uczyć, a po części ułatwiać studentom samodzielną naukę poprzez właściwe działania organizacyjne, takie jak, na przykład, wyznaczanie odpowiednich zadań poszczególnym praktykantom. Praktykant i opiekun współpracują ze sobą, przyjmując wspólnie odpowiedzialność za nabywanie wiedzy przez studenta. Od opiekuna praktyki oczekuje się zatem przyjęcia roli kierownika procesu edukacyjnego.
|
