Po 10 latach mia³a nast¹piæ wymiana okrêtów tak, by stworzyæ proporcje
5:5:3 (po 500 000 ton dla Anglosasów i 300 000 dla Japoñczyków). Okrêty miano
wymieniaæ po 20 latach s³u¿by. ¯aden okrêt nie móg³ przekraczaæ 35 tys. ton
wypornoœci.
Wielka Brytania zosta³a zdetronizowana z pozycji królowej mórz. Wed³ug
sformu³owania p³k. Ch. Pepingtona, sekretarz stanu Hughes propozycj¹ sw¹ "zatopi³
wiêcej brytyjskich pancerników ni¿ wszyscy admira³owie na przestrzeni stuleci". Uk³ad o
ograniczeniu zbrojeñ morskich zabroni³ te¿ budowy nowych baz i umocnieñ na terenie
posiad³oœci USA i Wielkiej Brytanii na Oceanie Spokojnym z wyj¹tkiem wybrze¿y
kontynentalnych USA, Kana³u Panamskiego, Alaski ale bez Aleutów oraz w odniesieniu
do Wielkiej Brytanii z wyj¹tkiem Kanady, Australii i Nowej Zelandii. W odniesieniu do
Japonii traktat obejmowa³ Kuryle, wyspy Bonin i Riuku, Amami-Oshimê, Tajwan i
Peskadory. Tak wiêc Pacyfik na zachód od Hawajów przekszta³cono w obszar
zdemilitaryzowany.
W dniu 6 II 1922 r. podpisano te¿ traktat 9 mocarstw w sprawie Chin. Delegacja
chiñska przedstawi³a 10 zasad gwarantuj¹cych niepodleg³oœæ i bezpieczeñstwo swego
pañstwa. Po ostrym sporze z Japoñczykami i delegacj¹ brytyjsk¹ postanowiono
zobowi¹zaæ siê do poszanowania suwerennoœci, niezale¿noœci i ca³oœci terytorialnej Chin,
zachowania otwartych drzwi dla pañstw pragn¹cych rozwijaæ z Chinami stosunki
handlowe oraz nie wykorzystywania sytuacji do uzyskiwania praw i przywilejów
mog¹cych naraziæ na szwank prawa innych pañstw lub ich obywateli w Chinach. "Traktat
- pisze J. Polit - werbalnie potwierdza³ niemal wszystkie "dziesiêæ zasad" chiñskiej
delegacji. Dominowa³y w nim wszelako ogólniki, podczas gdy kwestie szczegó³owe,
takie jak eksterytorialnoœæ czy sprawa taryfy celnej, rozstrzygniête byæ mia³y w
przysz³oœci przez specjalne miêdzynarodowe komisje". Jednak postanowienia traktatu
"k³ad³y kres terytorialnej ekspansji mocarstw w Chinach". Japoñczycy zostali zmuszeni
do wycofania siê z Szantungu a Brytyjczycy stracili priorytet w wielu kwestiach. S³aboœæ
rozdartych wojn¹ domow¹ Chin ogranicza³a mo¿liwoœci pe³nego zrealizowania uk³adu.
W nawi¹zaniu do tego uk³adu 4 II 1922 r. podpisano dwustronny uk³ad japoñsko-chiñski
o Szantungu. W dniu 6 II 1922 r. zawarto te¿ porozumienie o ochronie ¿ycia na morzu
w czasie wojny.
Uroczyste zamkniêcie obrad nast¹pi³o w dniu 6 II 1922 r. Konferencja zamknê³a na
pewien czas spory i dyskusje miêdzy mocarstwami na temat Chin i Pacyfiku. Przynios³a
ona wielki sukces polityce USA, które ju¿ nie tylko faktycznie, ale i formalnie zajê³y
pierwsze miejsce w œwiecie.
8. Rozliczenia finansowe i konferencja w Genui
Bolszewicy przejmuj¹c w³adzê w Rosji anulowali d³ugi zagraniczne pañstwa oraz
znacjonalizowali maj¹tek nale¿¹cy do kapita³u obcego. Powsta³ wielki problem d³ugów
rosyjskich. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja i inne kraje wystêpowa³y w
obronie swych obywateli pokrzywdzonych w Rosji i ¿¹da³y uznania œwiêtego prawa
w³asnoœci. Pañstwa europejskie w czasie wojny zad³u¿y³y siê w Stanach Zjednoczonych,
które równie¿ ¿¹da³y zwrotu po¿yczonych sum. Toczy³y siê ¿mudne rokowania w tej
kwestii. Do tego doszed³ problem odszkodowañ niemieckich. Przez kilka lat pañstwa
zwyciêskie nie by³y w stanie dojœæ do porozumienia, co do wysokoœci sum, jakie Niemcy
maj¹ sp³aciæ. Obok nich do sp³at tych by³y zobowi¹zane tak¿e inne pañstwa przegrane,
jak: Austria, Bu³garia, Turcja i Wêgry. Na konferncji w Boulogne w czerwcu 1920 r.
ustalono, ¿e Niemcy maj¹ zap³aciæ odszkodowania w wysokoœci 274 mld marek, ale rok
póŸniej na konferencji w Londynie w czerwcu 1921 r. przyjêto, ¿e suma ta zostaje
zredukowana do 132 mld marek w z³ocie. Na konferncji w Spa w lipcu 1920 r.
uzgodniono, ¿e 52% sp³at niemieckich przejmie Francja, 22% Wielka Brytania, 10%
dostan¹ W³ochy, 8% Belgia i 8% inne, mniejsze pañstwa. Nad realizacj¹ tych ustaleñ
czuwa³ Komitet Gwarancyjny w Londynie.
Niemcy dowodzili, ¿e s¹ to sumy wygórowane i ¿e nie s¹ w stanie ich sp³aciæ,
¿¹dali oni odroczeñ i nowego ustalenia systemu sp³at. Natomiast pañstwa korzystaj¹ce ze
sp³at domaga³y siê szybkiej ich realizacji uzale¿niaj¹c w pewnym stopniu sp³atê d³ugów
amerykañskich od dop³ywu sum reparacyjnych. W tym kontekœcie zwracano te¿ uwagê
na d³ugi rosyjskie. Wysuwano ¿¹dania, by pañstwa wierzycieli dopuœciæ do systemu
kontroluj¹cego funkcjonowanie niemieckiego systemu finansowego. W 1921 r. dojrza³o
¿¹danie, by ca³y kompleks spraw finansowych zanalizowaæ na specjalnej konferencji.
Powodzenie takiej konferencji zale¿a³o od stanowiska Rosji i Niemiec. Rosja po
zakoñczeniu wojny domowej i wojen interwencyjnych odwo³a³a stan komunizmu
wojennego i w 1921 r. przyst¹pi³a do realizacji tzw. Nowej Ekonomicznej Polityki
(NEP). By³a bardzo zniszczona i sama potrzebowa³a dop³ywu waluty, by podj¹æ