Więcej na temat oszustwa Wilkomirskiego w: Elena Lappin, The Man With Two Heads, „Granta", nr 66, oraz Philip Gourevitch, Stealing the Holocaust, „New Yorker", 14 czerwca 1999.
39 Innym ważnym „literackim" wpływem jest u Wilkomirskiego Wiesel. Porównajmy poniższe fragmenty:
Wilkomirski: „Widziałem jej szeroko otwarte oczy i nagle zrozumiałem: te oczy wiedziały wszystko, widziały wszystko, co widziały moje, wiedziały nieskończenie więcej niż ktokolwiek inny w tym kraju. Znalem takie oczy jak te, widziałem je tysiące razy, w obozie i później. To były oczy Miłej. Jako dzie­ci mówiliśmy sobie wszystko tymi oczyma. Ona o tym też wiedziała; spojrzała mi prosto w oczy i moje serce."
Wiesel: „Te oczy — muszę ci opowiedzieć o tych oczach. Muszę od tego zacząć to ich oczy poprzedzają wszystko i wszystko się w nich zawiera. Resz­ta może zaczekać. Potwierdzę tylko to, co już wiesz. Ale te ich oczy - ich oczy Płoną jakąś nieposkromioną prawdą, która pali się, ale się nie spala. Milczący w zawstydzeniu przed nimi, możesz tylko spuścić głowę i poddać się wyrokowi. Twoim jedynym życzeniem jest teraz zobaczyć świat, tak jak one go widzą, człowiek dorosły, człowiek mądry i doświadczony, jesteś nagle bezradny i okrutnie zubożały. Te oczy przypominają ci twoje dzieciństwo, twoje osierocenie; powodują, że tracisz całą wiarę w potęgę mowy. Te oczy unieważniają wartość słów, usuwają potrzebę mówienia"
(The Jews of Silence, Nowy Jork 1966, s. 3). Wiesel rozwodzi się o „tych oczach" przez dalsze półtorej strony. Jego literac­kiej zuchwałości nie ustępuje jego wprawna dialektyka. W jednym miejscu Wiesel wyznaje: „W przeciwieństwie do wielu liberałów, wierzę w zbiorową winę", w innym zaś miejscu oznajmia: „Podkreślam, że nie wierzę w zbiorową winę" (Wiesel, Against Silence, t. II, s. 134; idem, And The Sea, s. 152, 235).
40 Bernard Naumann, Auschwitz, Nowy Jork 1966, s. 91. Zob. też Finkelstein, Birn, Nation..., s. 67-68.
41 Lappin, s. 49. Hilberg zawsze zadawał słuszne pytania. Stąd jego status pariasa w kręgach „przedsiębiorstwa holokaust"; zob. Hilberg, The Politics and Memory, różne wydania.
42 Publisher Drops Holocaust Book, „New York Times", 3 listopada 1999. Allan Hall, Laura Williams, Holocaust Hoaxer?, „New York Post", 4 listopa­da 1999.
43 Novick, The Holocaust..., s. 158. Segev, Seventh Million, s. 425. Wiesel, And the Sea, s. 198
44 Bernard Lewis , Semites and Anti- Semites, Nowy York 1986, rozdz. 6. Bernard Lewis , The Middle East, Nowy York 1995, s. 348 – 350. Berenbaum After Tragedy, s. 84.
45 "New York Times", 27 marca, 2 kwietnia , 3 kwietnia 1996 r. , "Time" 23 grudnia 1996 r.
 
46 Yehuda Bauer, Reflections Concerning Holocaust History, w: Louis Greenspan, Graeme Nicholson (red.), Fackenheim, Toronto 1993, s. 164, 169 Yehuna Bauer, On Perpetrators of the Holocaust and the Public Discourse, -Jewish Quarterly Review", 87 (1997), s. 348-350. Norman G. Finkelstein, Yehuda Bauer, Goldhagen's „Hitler's Willing Etecutioners" : An Exchange of Views, "Jewish Quarterly Review" , 1-2 (1998), s. 126.
47 Szerzej na ten temat w: Charles Glass , Hitler's (un)willing executioners , "New Statesman" , 23 stycznia 1998 , Laura Shapiro, A Battle Over the holokaust, "Newsweek" , 23 marca 1998 , Tibor Krausz , The Goldhagen Wars , "Jerusalem Report" , 3 sierpnia 1998 . Zob. również stronę internetową www.NormanFinkelstein.com (z odsyłaczem do strony internetowej Goldhagena).
48 Daniel Jonah Goldhagen, Daniel Jonah Goldhagen Comments on Birn,
„German Politics and Society", lato 1998, s. 88, 91-92. Daniel Jonah Goldha­gen, The New Discourse of Avoidance, s. 25 (www. Goldhagen.com/nda2.html).
49 Hoffman był promotorem pracy Goldhagena, która posłużyła za podstawę Hitler' s Willing Executioners. A jednak, rażąco łamiąc akademickie zwyczaje nie tylko napisał entuzjastyczną recenzje książki Goldhagena dla „Foreign Affairs" , lecz także potępił A Nation on Trial jako "szokującą" książkę , w kolejnej recenzji dla tego samego pisma. ("Foreign Affairs", maj - czerwiec 1996 i lipiec - sierpień 1998). Maier zamieścił sążnistą interwencję na stronie internetowej (www2.h-net.msu.edu). Jedynym jednak "aspektem całej tej sprawy" , który Maier uznał za "naprawdę niesmaczny i karygodny" , była krytyka pod adresem Goldhagena. Dlatego Maier udzielił "wsparcia na rzecz wykrycia złej woli" w pozwie Goldhagena przeciwko Birn. Moją zaś argumentacje potę­pił jako „dziwaczną i podżegającą spekulacje" (23 listopada 1997).
50 Nowy Jork 1994. Lipstadt kieruje katedrą studiów nad holokaustem na Emory University i została ostatnio mianowana członkiem Rady Muzeum Ho­lokaustu w Waszyngtonie.
51 Stosując podwójne zaprzeczenia, sondaż przeprowadzony przez AJC wprowadzał swoimi sformułowaniami w błąd: „Czy wydaje ci się możliwe lub niemożliwe, że hitlerowska eksterminacja Żydów nigdy nie miała miejsca?" 22 proc. ankietowanych odpowiedziało na to pytanie: „wydaje się to możliwe". W kolejnych sondażach, w których zadano już to samo pytanie wprost, liczba odpowiedzi potwierdzających negację holokaustu była bliska zeru. Przeprowa­dzone niedawno przez AJC badania w 11 krajach wykazały, że pomimo szerzo­nych przez prawicowych ekstremistów twierdzeń, „niewielu ludzi neguje holo­kaust" (Jennifer Golub, Renae Cohen, What Do Americans Know About the Holocaust?, The American Jewish Committee 1993; Holocaust Deniers Uncomincing — Sunieys, Jerusalem Post", 4 lutego 2000). Niemniej jednak pod­czas przesłuchań w Kongresie USA na temat „antysemityzmu w Europie" David Harris z AJC podkreślał występowanie negacji holokaustu wśród europej­skiej prawicy, lecz ani słowem nie wspomniał o własnych ustaleniach AJC, że negacja holokaustu praktycznie nie znajduje oddźwięku w europejskich społe­czeństwach (przesłuchania przed Komisją Spraw Zagranicznych, Senat Stanów Zjednoczonych, 5 kwietnia 2000).
52 Zob. France Fines Historian Over Armenian Denial, „Boston Globe", 22 czerwca 1995, i Bernard Lewis and the Armeniom, „Counterpunch", 16-31 grudnia 1997.