Uzupe nienie I
1. Jiilicher, s. 591.
2. Hoskyns/Davey, s. 29-30. OdnoGnie do dalszych wywodów por. zw aszcza: Stre-eter, passim, a
zw aszcza s. 27 i nast.; 131 i nast. Feine/Behm, s. 313 i nast. Knopf, Einfuhrung, zw aszcza s. 1; 15 i nast.; 21 i nast.; 47-48; 63. Julicher, s. 559 i nast. O problemie j zyka przede wszystkim w: Dalman, Worte Jesu. Kit-tel, Die Probleme des palastinesischen Spdtjudentums.
3. Knopf, Einfuhrung, s. 47-48.
4. Glaue, s. 91.
5. Mt 26, 73.
6. Tak w: Dibelius, Formgeschichte, s. 30.
7. Mk 5, 41.
8. Mk 7, 34.
9. Mt 27, 46; Mk 15, 34.
10. Uj cie fundamentalne: M. Black. Por. tak e: Taylor, s. 55 i nast.
11. Feine/Behm, s. 23; 320; 334.
12. Hirsch, Friihgeschichte des Evangeliums,
I, s. 3; 5; 8; 11; 14-15; 27; 70-71; 99 i nast.; 107-108; 113; 123 i nast.; 146; 158; 175-177; 208-209; II s.
358. Por. tak e: Knopf, Einfuhrung, s. 22-23.
13. Lietzmann, Geschichte deralten Kirche,
II, s. 94.
14. Knopf, Einfuhrung, s. 63.
15. Leipoldt/Morenz, s. 53 i nast.
16. Leipoldt, Geschichte des netestamentli-chen Kanons, I, s. 113 i nast. Julicher, s. 577-578. Por. tak e:
Karnetzki, s. 170 i nast.
17. Por.: Julicher, s. 581. Knopf, Einfuhrung, s. 63.
18. Karnetzki, s. 180.
19. Wikenhauser, s. 75.
20. Tam e, s. 76-77.
21. Aland, Papyrus Bodmer, II, s. 161.
22. Nietzsche, Morgenróte, I, s. 84.
23. Na ten temat por. zw aszcza: Knox, s. 19 i nast.; 26 i nast.; 158 i nast. Wer-ner, Die Entstehung, s.
144-145. Ten e, Der Fruhkatholizismus, s. 353.
24. Wg: Euseb. h. e. 3, 39, 4.
25. Knox, s. 140 i nast.
26. Schneider, Geistesgeschichte, I, s. 329-330.
27. Wg: Euseb. h. e. 5, 16, 3.
28. Tak w: Streeter, s. 439. Por. tak e np.: Harnack, Uber den Yerfasser und den li-terarischen
Charakter des Muratorischen Fragments, s. 1 i nast., a zw aszcza s. 15-16. Wikenhauser, s. 28.
29. Iren. 4, 20, 2; Tert. de orat. 16.
30. Por.: Heiler, Urkirche und Ostkirche, s. 496.
31. Wikenhauser, s. 30.
32. Euseb. h. e. 7, 25, 1 i nast. O kanonie nowotestamentowym w Gredniowieczu i czasach
nowo ytnych: Leipoldt, Geschichte des neutestamentiichen Kanons, II, s. 908; ponadto por.: I, s. 88 i nast. 95 i nast.; 243 i nast. Heiler, Urkirche und Ostkirche, s. 99 i s. 538. Knopf, Einfuhrung, s. 162 i nast.; Hennecke, s.
25 i nast. Nigg, Das ewige Reich, s. 71-72. Goodspeed, A History of Earfy Christian LiteraturD, s. 11; 15-16.
33. Th. Zahn, Athanasius und der Bibelka-non, I, s. 15-16. Por. tak e s. 22. Ca kiem podobnie: Cyryl z
Jerozolimy cat. 4, 5 (twierdzenie Atanazego w liGcie 39).
34. Leipoldt/Morenz, s. 44—45.
35. 2 Kor 3, 14: Stare Przymierze.
36. Feine/Behm, s. 297.
37. Ap 1, 3; 1, 10; 1, 19; 22, 18-19. Na ten temat: Feine/Behm, s. 296 i s. 277. Leipoldt, Geschichte des
neutestamentli-chen Kanons, I s. 108 i nast. Jiilicher, s. 455^56.
38. 1 Kor 7, 10; 7, 12; 7, 25; 13, 12.
39. Koi 4, 16.
40. Pk 1, 1 i nast.
41. Graf, Der von Himmel gefallene Brief Christi, s. 10 i nast. Bittner.
42. Knopf, s. 162. Knox, s. 140 i nast.
43. Por. rozdz. 22.
44. Wikenhauser, s. 20. Por. tak e: Schne-ider, Geistesgeschichte, II, s. 16. Leipoldt, Geschichte des
neutestamentli-chen Kanons, I, s. 182 i nast.
45. Leipoldt, Geschichte des neutestamentli-chen Kanons, I, s. 113. Por. tak e s. 182 i nast.; 213 i nast.
46. Por. przyp. 24.
47. Euseb. h. e. 4, 29,6. Na ten temat: Hen-necke, s. 72 i nast. Leipoldt, Geschichte des
neutestamentlichen Kanons, I, s. 165 i nast.
48. Wikenhauser, s. 22.
49. Tak w: Goodspeed, A History of Early Christian LiteraturD, s. 151.
50. Wikenhauser, s. 42.
51. Hieron. ep. 121, 6 ad Algasiam.
52. Leipoldt, Geschichte des neutestamentlichen Kanons, I, s. 135 i nast.
53. R. Friedlander/PrechtI. Trzeba jednak uwzgl dniM pos owie.
54. OdnoGnie do dalszych rozwa aI por.: Goguel, s. 2 i s. 407, przyp. 5.
Ksi ga Druga
Rozdzia 19
1. Nietzsche, Morgenróte, 1, 68.
2. Shaw, s. 108.
3. Ricciotti, Paulus, s. 570.
4. Por. np.: Knopf, Einfiihrung, s. 292 i nast.
5. Pk 24, 21.
6. Mo na to z du doz pewnoGci wywnioskowaM z cytatów: Mk 14,28 i 16, 7.
7. Lohmeyer, Galilda und Jerusalem, s. 53 i nast. Sass, Apostetamt und Kirche, s. 135-136. Achelis, s. 1
i nast. M. Go-guel, La naissance du Christianisme, 1946, s. 82 i nast.
8. 4 Esra 13, 35 i nast. i in.
9. Dz 24, 5; 24, 14. K. L. Schmidt, Die Kirche des Urchristentums, s. 279. Lohmeyer, Kultus und
Evangelium, s. 123. Erbt, s. 21. Heiler, Urkirche und Ostkir-che, s. 66 i nast. Bultmann, Das Urchri-stentum, s.
195. Dibelius/Kummel, s. 82. Goppelt, Christentum und Judentum, s. 72. B. Le Roy Burkhart, s. 194. We-
nschkewitz, s. 106-197. Leipoldt, Jesu Yerhaltnis, s. 184-185; 201. Haenchen, Apostelgeschichte, s. 186.
10. Mt 12, 1 i nast.
11. Mt24, 20.
12. Mk 13, 18.
13. Mk 10, 11; Pk 16, 18.
14. Mt 5, 32; 19, 9; na ten temat np.: Leipoldt, Die Frau in der antiken Welt, s. 154.
15. Por. np. potwierdzenia w: Leipoldt, Jesu Yerhaltnis, s. 185 i nast.