Część źródeł inforamcji jest stale wykorzystywana w celu regularnego zbierania danych (monitorowania). Badania okresowe Badania okresowe prowadzi się regularnie co pewien czas w celu poddania pomiarowi tego samego zjawiska. Badania sporadyczne Badania sporadyczne są prowadzone nieregularnie. Ich celem jest zaspokojenie konkretnych potrzeb informacyjnych decydentów. W odróżnieniu od badań ciągłych i okresowych tutaj inicjatywa wychodzi zazwyczaj od decydenta. Bez tej inicjatywy inforamcja nie wystąpi w omawianym systemie. Proces badania marketingowego Każde badanie zaspokaja inną potrzebę informacyjną w zakresie podejmowania decyzji. Dlatego, nie ma dwu indentycznych badań – każde badanie jest inne, nawet jeżeli jest prowadzone przez tę samą osobę i dla zbliżonej potrzeby tego samego decydenta. Pomimo to, każde badanie składa się z podobnych etapów występujących w zbliżonej sekwencji (zarówno dla badań ciągłych, okresowych, jak i sporadycznych). Cykliczność i współzależnośćWspólną cechą procesów badawczych jest także ich cykliczność (użytkownik informacji jest zarówno punktem wyjścia, jak i etapem końcowym badania) i współzależność poszczególnych etapów. Etapy typowego procesu badania marketingowego. Projektowanie badaniaDobór próbyBudowa instrumentu pomiarowegoZbieranie danychRedukcja danychAnaliza danychPrezentacja i ocena wyników badania Uwaga: Należy zwrócić uwagę na zaprezentowane w podręczniku Kaczmarczyka rozróżnienie pomiędzy pojęciami badanie rynku oraz analiza rynku. Bazując na zaprezentowanym wyżej modelu faz procesu badania marketingowego stwierdził, że analiza rynku to po prostu 6 etap, czyli analiza danych (o rynku). Badanie rynku natomiast to wieloetapowy proces badawczy określonego rynku (w powyższym modelu to proces siedmioetapowy). więcej > Kaczmarczyk S.: opt.cit., s.43 Projektowanie badania marketingowego Metody projektowania badania Etapy procesu projektowania badania: Analiza i określenie problemu badawczego,Wstępne zaprojektowanie procesu doboru próby,Wybór form pomiaru źródeł wtórnych i pierwotnych,Wybór instrumentów pomiarowych i ich wstępne zaprojektowanie,Wybór metod redukcji i analizy danych uzyskanych z pomiarów,Zaplanowanie badania i określenie jego kosztów,Określenie wartości informacji otrzymanej z badania,Opracowanie propozycji badawczych. Określenie problemu badawczego „dobrze zdefiniowany problem jest w połowie rozwiązany” Trafne zdefiniowanie problemu badawczego wymaga przede wszystkim nienagannej współpracy między decydentem (zleceniodawcą) a badaczem. Dzięki temu decydent rozumie, co badacz może, a czego nie może dać; badacz natomiast lepiej zna istotę problemów, z którymi ma do czynienia decydent. Badacz definiuje problem decyzyjny. Przekształcenie problemu decyzyjnego na problem badawczy odbywa się przez dokładne i wyczerpujące wyliczenie rodzajów danych niezbędnych do rozwiązania problemu decyzyjnego oraz sformułowanie hipotez. Dobór próby do badania Etapy projektowania procesu doboru próby Lp. Nazwa etapu Opis czynności 1 Określenie populacji generalnej i badanej Ustalenie, kto lub co może być źródłem potrzebnej informacji 2 Określenie jednostki próby Ustalenie postawowej jednostki próby poddanej pomiarowi 3 Określenie wykazu populacji badanej Sporządzenie listy jednostek badanej populacji, z której dobrana będzie próba 4 Określenie liczebności próby Ustalenie, z ilu jednostek ma się składać próba 5 Wybór metody doboru próby: Ustalenie sposobu, w jaki zostaną dobrane jednostki próby Losowego Ustalenie metody losowego doboru próby przy znanym prawdopodobieństwie wylosowania każdej jednostki Nielosowego Ustalenie metody nielosowego doboru próby – celowego lub celowo-losowego 6 Zaplanowanie i pobranie próby Określenie przebiegu pobrania próby i jej pobranie określoną metodą w terenie Źródło: Kaczmarczyk S.: Badania marketingowe: metody i techniki. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2000, s.60 Wybór form pomiaru Metody zbierania danych ze źródeł wtórnych i pierwotnych. Rodzaje źródeł Rodzaje pomiarów Formy pomiarów Wybrane metody pomiarów Źródła wtórne Pomiary wtórne Zbieranie danych wewnętrznych Wybór Zbieranie danych zewnętrznych Źródła pierwotne Pomiary pierwotne Pierwotne sondaże pośrednie Ankiety Ankieta: pocztowa prasowa audytoryjna ogólna bezpośrednia Inne sonaże pośrednie Metoda delficka Wywiad telefoniczny Pozostałe metody sondaży pośrednich Pierwotne sondaże bezpośrednie Wywiady Wywiad osobisty Wywiad grupowy Metody projekcyjne Inne sondaże bezpośrednie Pomiary fizjologiczne Metody obserwacji Rejstracja i spis (panele) Degustacje i oceny próbek Eksperymenty Laboratoryjne Test audytoryjny Test tachistoskopowy Metoda STM Terenowe Test rynkowy standardowy Test rynkowy kontrolowany Metody symulacji Metody ręczne Metody komputerowe Metody mieszane Źródło: S. Kaczmarczyk, s.62 Wybór instrumentów pomiarowych Klasyfikacja instrumentów pomiarowych Rodzaj instrumentu Nazwa instrumentu Przykłady zastosowania instrumentu Instrumenty naturalne (zmysły) Wzrok, słuch Metody obserwacji, studiowanie i wybór danych ze źródeł wtórnych Wzrok, smak, węch, dotyk Degustacje, oceny próbek towarowych i inne metody oceny Instrumenty pomiarowe sztuczne Instrumenty konwencjonalne Kwestionariusz Ankiety, wywiady indywidualne, panele Test Metody projekcyjne, eksperymenty Dziennik Metody panelowe, metody obserwacji Instrukcja Metody obserwacji, wywiady Model Metody symulacji Inne instrumenty konwencjonalne Instrumenty mechaniczne Wizjometr Panele konsumentów Kamera Obserwacja, pomiary fizjologiczne Komputer Metody symulacji Psychogalwanometr Pomiary fizjologiczne Skaner Panele sklepowe Terminal MRT Wywiady osobiste Tachistoskop Pomiary fizjologiczne Inne instrumenty mechaniczne Źródło: S. Kaczmarczyk, s.64 Wybór metod analizy danych Zebrane w wyniku pomiaru dane surowe dają więcej informacji po ich redukcji i analizie. Analiza polega na przetworzeniu zebranych danych na opisowe twierdzenia i wnioski o wzajemnych zależnościach między analizowanymi zmiennymi. Wybór metod analizy zależy od zastosowanego procesu doboru próby, użytego instrumentu pomiarowego oraz form pomiaru. Metody analizy danych wybiera się jeszcze przed rozpoczęciem pomiaru. Użyteczną metodą umożliwiającą dobór odpowiednich sposobów analizy jest przeprowadzenie pomiaru imitacyjnego z użyciem wstępnie zaprojektowanego instrumentu. Plan i koszty badania Plan określa przede wszystkim czas i koszty badania.
|