|
Jego zadaniem jest więc
stwierdzenie zaburzeń nerwicowych i ich przyczyn oraz udzielenia
pomocy.
5. Jaka jest rola logopedy w formułowaniu diagnozy dysleksji?
Logopeda powinien być członkiem 'teamu' specjalistów. Jego
zadaniem jest ocena przebiegu rozwoju i aktualnego stanu mowy
dziecka. Stwierdzenie opóźnienia jej rozwoju, określenie wady wymo-
wy, a także specyficznych trudności językówyct,;pojawiających się
często u dzieci dyslektycznych.
6. Czy konieczne jest badanie EEG? Jakie dodatkowe badania
mogą być przydatne w diagnozie dysleksji?
Badanie EEG, czyli badanie elektroencefalograficzne służy do
oceny bioelektrycznej czynności mózgu. Jest ono wykonywane głów-
nie na zlecenie neurologa dziecięcego, czasem psychiatry
dziecięce-
go i nie należy do rutynowych czynności diagnostycznych w prrypad-
ku dysleksji. Badanie to zwykle jest przeprowadzane, gdy
istnieje
podejrzenie organicznego uszkodzenia mózgu, epilepsji (padaczki),
co w wypadku potwierdzenia diagnozy, wskazywałoby na koniecz-
ność leczenia. Stosowanie EEG w badaniach naukowych ma inne cele
- poznawcze.
7. Co to jest iloraz inteligencji i jakie jest jego znaczenie w
przypadku badania dzieci dyslektycznych?
Iloraz inteligencji to wynik liczbowy większości testów
inteligencji.
Jego nazwa wywodzi się stąd, że w pierwszym z testów (skala
inteligencji A. Bineta - L. Termana z 1916 roku), gdzie został
użyty
zgodnie z intencją W. Sterna, autora tego wskaźnika, był to wynik
dzielenia. Aby uzyskać iloraz inteligencji, wiek inteligencji
dziecka
(podany w miesiącach) dzieli się przez wiek życia dziecka (w miesią-
cach). Następnie mnoży się go przez 100 (aby otrzymać liczbę
całkow'rtą). W związku z tym dziecko 5-letnie, którego poziom
inteligen-
cji odpowiada wiekowi 5 lat, otrzymuje iloraz inteligencji 100.
W Skali
Inteligencji L. Termana-M. Merrill (modyfikacja uprzednio
wymienione-
go testu) wynik w postaci ilorazu inteligencji I.I = od 84 do
116 -
uznajemy za poziom inteligencji przeciętnej. W Skali
Inteligencji D.
Wechslera WISC (Wechsler Intelligence Scale for Children)
najczęściej
stosowanej w badaniach dzieci powyżej 7 roku życia, iloraz
inteligencji
I.I 85-115 wskazuje na przeciętny poziom rozwoju umysłowego, zaś
I.I
= 116-131 - oznacza inteligencję powyżej przeciętnej, I.I powyżej
131
to inteligencja wysoka (różnice wartości ilorazów związane są z
wartością odchylenia standardowego: w Skali T-M s=16, w Skali
WISC s=15). Osiągnięcie takich wyników wskazuje, że trudności
dziecka mogą mieć charakter dysleksji lub dysortografii, skoro
nie są
uwarunkowane opóźnieniem rozwoju umysłowego. Dzieci te, jak wska-
zywano, często uzyskują wyniki świadczące o inteligencji wyższej niż
przeciętna i wysokiej.
Z drugiej strony, o czym była mowa, iloraz inteligencji jest
wskaźnikiem liczbowym, a diagnoza psychologiczna ma charakter
kliniczny, a nie statystyczny. Możliwe jest w niektórych
przypadkach
rozpoznanie dysleksji pomimo ilorazu inteligencji w granicach
inteli-
gencji poniżej przeciętnej, jeśli zachodzi podejrzenie, że wynik
bada-
nia testowego jest zaniżony np. wskutek zaburzeń percepcji lub
56 57
koordynacji percepcyjno-motorycznej. Iloraz inteligencji jest
więc
wskaźnikiem umożliwiającym, na etapie wstępnej selekcji, odróżnienie
dzieci dyslektycznych od opóźnionych w rozwoju umysłowym, których
trudności w czytaniu i pisaniu występują na tle uogólnionych
trudności
w rozumieniu i uczeniu się (nie mają więc charakteru trudności
specyficznych).
8. Co to jest'wskaźnik fragmentarycznego deficytu rozwojowego'?
W dalsrym etapie badania psychologicznego dzieci podejrzane o
dysleksję poddaje się badaniu baterią testów do oceny poziomu
rozwoju poszczególnych funkcji (percepcyjnych, pamięciowych,moto-
rycznych), których nieprawidłowy rozwój mógł być przyczyną specyfi-
cznych trudności w uczeniu się.
Rozwój dzieci dyslektycznych jest nieharmonijny, dlatego też na
tym etapie badania poszukuje się, w jakim zakresie jest on
zaburzony i
jaki jest stopień tego zaburzenia. Wskaźnik fragmentarycznego
deficy-
tu rozwojowego (w,f,d,r) jest właśnie takim wskaźnikiem liczbowym,
który sygnalizuje stan opóźnienia rozwoju w badanym zakresie oraz
stopień tego opóźnienia. Wynikiem badania testami do oceny funkcji
percepcyjno-motorycznych jest wiek rozwoju badanej funkcji (WR
- w
latach). Na tej podstawie możemy, odnosząc ten wynik do wieku życia
(WŻ) ocenić, jakie jest opóźnienie rozwoju badanej funkcji (w
stosunku
do wieku rycia). Otrzymany w ten sposób wskaźnik (WŻ-WR =
opóźnienie rozwoju) nie ma jednak wartości bezwzględnej. Na przy-
kład opóźnienie o 2 lata rozwoju funkcji wzrokowych, może znaczyć
dużo - gdy dziecko jest mtodsze, lecz niewiele, gdy jest w
starszym
wieku. Dlatego też H. Spionek zaproponowała obliczanie 'Wskaźnika
fragmentarycznego deficytu ozwojowego' (Wfdr) wedtug wzoru:
Wfdr = 'WR
wf
Opóźnienie należy więc podzielić przez wiek życia, aby uzyskać
wskaźnik stanu rozwoju badanej funkcji.
Interpretacja wskaźnika jest następująca: Wfdr powyżej 0,20 po-
twierdza istotne opóźnienie w rozwoju badanej funkcji i pozwala
przyjąć, że trudności w czytaniu i pisaniu są uwarunkowane tym
|
