Wydaje się, że popularność tych motywacji można uznać za pierwszą jaskółkę popularyzacji idei ekonomii
społecznej czy przynajmniej jej prointegracyjnego wariantu.
Jakiej więc pomocy potrzebują ci, którzy planują uruchomienie działalności gospodarczej lub odpłatnej? Po pierw-
sze, potwierdza się konieczność uzyskania środków „na rozruch” – problem ten jest wskazywany najczęściej. Często też
pojawia się aspekt pomocy w tworzeniu biznesplanu, marketing oraz problem ze zorganizowaniem miejsca koniecznego
do prowadzenia działalności. Najrzadziej wymieniana jest potrzeba zdobywania umiejętności związanych z wytworzeniem
danego produktu.
Ekonomizacja organizacji pozarządowych
ekonomia_skrypt_1.indd 147
2008-03-16 23:53:23
Tabela 14. Potrzeby organizacji, które zamierzają uruchomić działalność gospodarczą lub odpłatną
(i nie prowadzą jej obecnie)
W której z wymienionych dziedzin potrzebowaliby Państwo pomocy uruchamiając/prowadząc
Procent
działalność gospodarczą/odpłatną? (N = 90)
organizacji
Uzyskanie dostępu do kapitału, kredytów
35,0
Tworzenie biznesplanu
31,5
Miejsce (lokal, teren) do uruchomienia produkcji, dostarczania usług
26,6
Marketing
25,1
Nabywanie umiejętności związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem
21,3
Nabywanie umiejętności niezbędnych do wytworzenia określonych produktów/usług
14,4
Inne
12,4
Trudno powiedzieć
06,7
Źródło: Badania Klon/Jawor 2006.
Zajmijmy się teraz tymi, którzy wyraźnie stwierdzili, że nie zamierzają angażować się w działalność gospodarczą
lub odpłatną. Dla zwiększenia kontrastu wyodrębniono tu organizacje, które nie chcą skorzystać z żadnej z tych opcji.
Jest to grupa znacznie liczniejsza – stanowi ok. 58% organizacji.
Tabela 15. Przyczyny, dla których organizacje nie chcą uruchamiać działalności gospodarczej lub
odpłatnej
Jakie przyczyny decydują o tym, że nie zamierzacie Państwo podejmować działalności gospodarczej? (N = 558) Procent
organizacji
Typ uzasadnienia
Uzasadnienie
Nie muszę
Nie mamy takiej potrzeby
64,9
Obawiam się
Obawa przed odejściem organizacji od jej misji społecznej
16,2
Nie mogę
Brak doświadczenia, odpowiedniej wiedzy
13,9
Nie chcę
Uważamy, że organizacje z zasady nie powinny nic sprzedawać
13,6
Nie mogę
Trudności związane z pozyskiwaniem środków finansowych na inwestycje
09,4
Nie mogę
Nadmierna biurokracja administracji publicznej, bezzasadne kontrole itp.
09,1
Nie mogę
Złe prawo, problemy formalnoprawne
07,8
Obawiam się
Obawa przed ryzykiem – popadnięciem organizacji w długi i zobowiązania
07,7
Nie mogę
Nadmiernie wysokie podatki, obciążenia fiskalne, brak zachęt dla przedsiębiorców
07,3
Obawiam się
Negatywny wizerunek organizacji zajmujących się działalnością gospodarczą w społeczeństwie
05,9
Obawiam się
Obawa przed odwróceniem się od organizacji jej dotychczasowych sponsorów
05,1
Zły odbiór działalności gospodarczej przez bezpośrednich odbiorców usług organizacji,
Obawiam się
03,4
niechęć do ponoszenia opłat
Nie mogę
Trudności w pozyskaniu odpowiednich pracowników/personelu
02,6
Nie mogę
Zła koniunktura na rynku, niezależne od nas warunki gospodarcze
02,6
Nie mogę
Brak wsparcia szkoleniowego/doradczego dostosowanego do specyfiki organizacji pozarządowych
02,2
Nie mogę
Brak popytu na nasze usługi/produkty
02,1
Nie mogę
Lokalne układy utrudniające nam funkcjonowanie na rynku
01,9
Obawa przed niechęcią ze strony innych organizacji lub okolicznych przedsiębiorców, którzy
Obawiam się
01,2
potraktują nas jak konkurencję
Nie mogę
Niska jakość naszych usług/produktów
00,0
Inna przyczyna
07,6
Trudno powiedzieć
04,2
Źródło: Badania Klon/Jawor (2006).
8
Ekonomizacja organizacji pozarządowych
ekonomia_skrypt_1.indd 148
2008-03-16 23:53:24
Najczęściej wskazywaną przyczyną – dotyczy to praktycznie 2/3 organizacji – jest to, że nie widzą one po prostu ta-
kiej potrzeby. Odpowiedź ta umownie wyodrębnia grupę, której stosunek do ewentualnej działalności gospodarczej lub
odpłatnej da się określić jako „nie muszę”. Odpowiedź ta jest tak wieloznaczna, jak liczne mogą być powody do urucho-
mienia działalności (wymieniane w poprzednich pytaniach ankiety). Ważne jest jednak to, że często powód rezygnacji
z działalności gospodarczej ma charakter bardziej zasadniczy (by nie powiedzieć doktrynalny). Mowa tu o przekonaniu,
że organizacje po prostu nie powinny prowadzić działalności gospodarczej. Organizacje, które wskazują na te właśnie
obawy, prawdopodobnie najtrudniej będzie przekonać do podążania w kierunku przedsiębiorczości społecznej. Ich sto-
sunek do ewentualnego zaangażowania się w przedsiębiorczość społeczną można określić jako „nie chcę”. Trzecia gru-