|
Natomiast w gospodarce o rozwiniętym podziale pracy banki stają się przedsiębiorstwami, które przejmują od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych szereg czynności w zakresie gospodarki finansowej. Może nawet powstać sytuacja krańcowa, że tzw. bank
D
domowy przejmie wszystkie funkcje finansowe podmiotów gospodarczych, a będzie to oznaczać, że podmioty te - zamiast kontaktów finansowych z wieloma klientami czy dostawcami - będą miały stosunki tylko z jednym bankiem.
Można to zilustrować poprzez omówienie kilku najbardziej typowych dziedzin postępowania podmiotu gospodarczego. Przedsiębiorstwo - zamiast dużej liczby należności - może posiadać tylko środki na rachunkach bankowych, a z drugiej strony - zamiast wielu zobowiązań - tylko zadłużenie w banku. Dziejci temu, że banki . prowadzą rachunki przedsiębiorstw (zwłaszcza (rachunki a vista, tj z których posiadacze mogą w każdej chwili dokonać płatności), podmioty te nie muszą trzymać kasy i narażać się na ryzyko przechowywania gotówki, a także na możliwość pomyłki przy liczeniu pieniędzy. Zastępuje to wypłaty gotówkowe i umożliwia np. wypłacanie pensji w trybie bezgotówkowym.
Kolejną dziedziną działalności banków jest-przejmowanie należności od przedsiębiorstw i stawianie im do dyspozycji gotówki np. poprzez zakup weksli czy należności (faktoring).
Banki-przyjmują wkłady i udzielają kredytów, dzięki czemu przedsiębiorstwa i osoby prywatne nie muszą same szukać kredytodawcy czy kredytobiorcy.
Instytucje bankowe przejmują również szereg czynności usługowych, przede wszystkim w zakresie obsługi gospodarki papierami wartościowymi. Zawiadamiają także właścicieli o zebraniach akcjonariuszy oraz pobierają dla nich odsetki i dywidendyTjPapiery wartościowe mogą też być przekazywane do specjalnych banków (zbiornic). Banki występują również w zastępstwie podmiotów gospodarczych w handlu papierami wartościowymi: w imieniu swych klientów kupują oraz sprzedają na giełdzie określone akcje i obligacjerObsługa papierów wartościowych przez banki to m. in. przejęcie emisji tych papierów od przedsiębiorstw oraz sprzedaż weksli i obligacji skarbowych.
Banki udzielają także-porad podmiotom gospodarczym, które chcą dokonać lokaty. W ich imieniu mogą dokonywać wkładów zakupów papierów wartościowych czy też przekazać te środki specjalnym instytucjom zajmującym się administrowaniem cudzym majątkiem.
Ogromnie ważna jest rola banków wJiandlu zagranicznym. Udzielają one np. gwarancji przy tranzycie towarów przez kraj trzeci, że towar zostanie wywieziony, a spedytor nie musi zdeponować cła.
Banki spełniają także bardzo istotną funkcję jako instytucje do transformacji terminu oraz ryzyka przy udzielaniu kredytów i przyjmowaniu wkładów.
Miedzy terminami niewykorzystywania środków przez podmioty gospodarujące a terminami, na które chcą otrzymać pożyczkę kredytobiorcy istnieje zasadnicza różnica. Na ogół te pierwsze terminy są krótsze niż drugie. Banki występują tu jako pośrednicy, którzy udzielają kredytów długoterminowych na bazie wkładów krótkoterminowych. Następuje transformacja terminów wkładów i kredytów. Banki mogą tego dokonać, gdyż faktycznie formalne terminy wkładów są przedłużane, a na miejsce jednych wkładów są dokonywane następne. Tak więc banki stwarzają podmiotom gospodarczym możliwość dokonywania wkładów pieniężnych na takie terminy, jakich te podmioty sobie życzą, a innym podmiotom dają możliwość otrzymania kredytów na dogodnych dla nich terminach. Zachodzi tu dokonywana przez banki transformacja terminowa. Banki zawsze mają nadzieję, że znajdą nowych depozytariuszy, bądź że potrafią odstąpić swoje kredyty długoterminowe innym bankom czy instytucjom finansowym, gdyby nastąpiło masowe wycofywanie wkładów przez klientów.
Dysponując nie wykorzystanymi środkami, podmioty gospodarujące dążą do takiego ich umieszczenia, które by im zapewniło nie tylko odpowiednią korzyść w postaci odsetek, ale także zabezpieczyło przed stratami wynikającymi z umieszczenia tych środków u mało pewnego kredytobiorcy.' Udzielenie kredytu pojedynczemu kredytobiocy wiąże się z dużym ryzykiem. Natomiast przekazanie środków do banku, który udziela wielu kredytów, zmniejsza to ryzyko w ogromnym stopniu. Następuje tu transformacja ryzyka przy udzielaniu kredytu, a tym samym zapewnienie pewności wkładu, j
|
