|
Niestety, jak już mówiliśmy, zdecydowana wię-
kszość czterowierszy odsłania swe znaczenie dopiero po spełnieniu się zawar-
tych w nich przepowiedni. Jak szesnastowieczny czytelnik mógł zrozumieć,
na przykład, czterowiersz VIII.10?
Puanteur grande sortira de Lausanne,
Qu'on ne s~aura L'origine du fait.
L'on mettra hors toute la gent loingtaine
Feu veu au ciel, peuple estranger deffait.
Wielki smród rozejdzie się z Lozanny,
Nie będą znali jego początku,
Przemieszczą wszystkich odległych ludzi
Ogień widziany na niebie, cudzoziemcy zniszczeni.
Analiza czterowiersza dowodzi, że dotyczy on traktatu lozańskiego z 1923
roku, który na wiele lat określił układ sił w tej części świata.
Bez wątpienia "smród" (puanteur), o którym mowa w pierwszej linijce,
należy rozumieć w sensie przenośnym. W naszym przekonaniu Nostradamus
posłużył się tym wyrażeniem, aby przekazać potomnym swój sąd o postano-
wieniach tego traktatu. O tak dosadnym określeniu powziętych postanowień
zadecydowało kilka czynników. Przede wszystkim podpisany w 1923 roku
traktat pozostawiał wiele spraw nie rozstrzygniętych, otwierając tym samym
pole dla przyszłych konfliktów. Włochy wyłamały się i nie podpisały traktatu,
ponieważ - w miarę słabnięcia Turcji - starały się zbudować własną potęgę
w rejonie Morza Śródziemnego. Rozwiązanie głównie kwestii sporu turecko-
greckiego uwzględniało przede wszystkim interesy Turcji i tym samym niosło
ze sobą poważne zagrożenia na przyszłość. Na postanowieniach traktatu
bowiem w znacznym stopniu odcisnął swoje piętno ówczesny układ sił.
Wojska greckie próbowały opanować zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej, ale
zostały pokonane przez Turków, którzy dzięki temu mogli przeforsować
w Lozannie wiele korzystnych dla siebie rozwiązań. W traktacie nie znalazła
wobec tego rozstrzygnięcia kwestia autonomii dla Kurdów. Turcja musiała
zrezygnować ze swoich zdobyczy na wschodzie, nie wyrzekła się jednak
aspiracji do dominacji w regionie. W powyższym sensie traktat można uznać
za "śmierdzący", ponieważ zbyt wiele zagadnień pozostawiono w nim nie
rozwiązanych lub rozwiązanych połowicznie.
Po uwzględnieniu historycznego tła zapowiedzianych w czterowierszu wy-
darzeń zrozumiałe staje się stwierdzenie Nostradamusa, że nikt nie będzie znał
okoliczności, jakie doprowadziły do podpisania traktatu - Qu'on ne s~aura
l'origine du fait.
Negocjatorzy nie doceniali istoty konfliktu grecko-tureckiego, swymi ko-
rzeniami sięgającego wielowiekowego sporu między islamem a chrześcijań-
stwem. Rozstrzygając kwestie sporów granicznych, nie uwzględniono rzeczy-
wistych przyczyn wzajemnej wrogości, wynikającej z zadawnionych sporów
religijnych. Dla Nostradamusa, piszącego w chwili zagrożenia Europy przez
turecką nawałnicę, postawa dyplomatów w Lozannie musiała wydawać się
całkowicie niezrozumiała. W rezultacie granica turecko-grecka uzyskała no-
wy kształt. Turcja uznała nową granicę w Europie, a Grecja zrezygnowała
z pretensji do wybrzeży Azji Mniejszej.
Konsekwencją układu pokojowego między Turcją a Grecją były masowe
przesiedlenia ludności. Pod nadzorem Ligi Narodów ludność narodowości
greckiej przemieszczono z terenów przyznanych Turcji na obszary włączone
w skład państwa greckiego, a ludność turecką z terenów Grecji na obszar
Turcji. Do wydarzeń tych można zapewne odnieść dziwnie brzmiącą trzecią
linijkę omawianego czterowiersza: L'on mettra hors toute la gent loingtaine-
"Przemieszczą wszystkich odległych ludzi". Wyrażenie gent loingtaine jest
dość trafne, ponieważ ludzie ci nie byli cudzoziemcami (w stosunku do nich
Nostradamus posłużył się w ostatniej linijce określeniem estranger). "Ludzie
odlegli", to uchodźcy - ci, którzy musieli opuścić rodzinne strony i udać się
w odległe rejony, bez nadziei na powrót.
Jak jednak w zarysowanym powyżej kontekście należy rozumieć sens
czwartej linijki: Feu veu au ciel, peuple estranger deffait - "Ogień widziany
na niebie, cudzoziemcy zniszczeni". Musimy zauważyć, że słowo deffait ma
kilka znaczeń, w tym także "rozwiązany", "pobity", i każde z nich może
znaleźć zastosowanie w kontekście przepowiedni Nostradamusa.
Naszym zdaniem, ostatnią linijkę należy odnieść do wydarzeń, jakie roze-
grały się wkrótce po podpisaniu traktatu lozańskiego w 1923 roku. Jeszcze
w tym samym roku bowiem w greckim Epirze zginął włoski oficer. W odpo-
wiedzi Włosi zbombardowali wyspę Korfu. Atak nastąpił bez ostrzeżenia
i spowodował wiele ofiar i zniszczeń. Po raz kolejny możemy się przekonać
o precyzji proroctw Nostradamusa - w istocie ogień był widziany na niebie
|
