|
Można oczywiście zacząć od tej ostatniej, później zaś przygotowywać normy związane tematycznie np. terminologiczne. W praktyce prace nad aktualizacją wielu postanowień trwają równolegle, istotnym zatem problemem staje się szybka i pełna informacja o stanie prac normalizacyjnych, udostępniana zainteresowanym online. W pierwszej kolejności zostały wprowadzone normy ISO dla znormalizowanego numeru książki ISO 2108 :1992 (w 1997 r.), międzynarodowej statystyki bibliotecznej ISO 2789 : 1991 (w 1998 r.) oraz znormalizowanego numeru druków muzycznych ISO 10957: 1993.
Obowiązujące obecnie normy są rejestrowane według Międzynarodowej Klasyfikacji Norm ICS (International Classification for Stan-dards), która jest podstawą do opracowania bieżącej informacji o aktualizowanych normach, a także katalogów norm (krajowych i międzynarodowych) oraz różnorodnych informatorów, najczęściej uzupełnionych cennikiem i zapewniających ich prenumeratę stałym odbiorcom (np. „Polskie Normy. Informator na rok 1999", wydawany przez Wydawnictwo Normalizacyjne „Alfa-Wero"). ICS, w przeciwieństwie do wcześniej wykorzystywanego schematu klasyfikacji norm, jest trójpoziomą klasyfikacją hierarchiczną, obejmującą na pierwszym poziomie 41 (znakowanych od 01 do 99), dziedzin działalności normalizacyjnej (z wyróżnikiem dwucyfrowym), podzielonych w poziomie drugim na grupy (wyróżnik dziedziny oraz trzycyfrowy numer grupy, oddzielony kropką), a w trzecim na podgrupy (dziedzina, grupa oraz dwucyfrowa podgrupa oddzielona kropką).
01 Zagadnienia ogólne. Terminologia. Normalizacja. Dokumentacja 01. 040 Słownictwo
50
01. 040. 01 Zagadnienia ogólne. Terminologia. Normalizacja. Dokumentacja (Słownictwo) 01. 040. 35 Technika informatyczna
Zagadnienia dotyczące bibliotekarstwa są zawarte co najmniej w kilku grupach: 01. 120 Normalizacja. Zasady ogólne; 01. 140 Informacja. Działalność wydawnicza (w niej 01. 140.10 Pisownia. Transliteracja; 01. 140. 20 Informacja naukowa (w tym dokumentacja, bibliotekarstwo i archiwistyka); także 35. 020 Technika informatyczna (IT); 35. 040 Zestawy znaków i kodowanie informacji; 35. 060 Języki stosowane w technice informatycznej; 35.240.30 Zastosowanie IT w informacji, dokumentalisty-ce i działalności wydawniczej; w tym Znormalizowany Uogólniony Język Znaków SGML, urządzenia do automatycznego tłumaczenia itp.
Obowiązujący wcześniej schemat klasyfikacyjny norm (SKN) wykorzystywał podział na 19 (01-19) działów głównych, z dalszym uszczegółowieniem zagadnień w systemie dziesiętnym dział-klasa-grupa:
dział 16: Zagadnienia naukowo-techniczne, dokumentacja i organizacja klasa 166: Informacja naukowa, techniczno-ekonomiczna i organizacyjna grupa 1662: Bibliotekarstwo^ bibliografia
Klasyfikacja norm według ICS (pełny ich wykaz zawiera literatura przedmiotu zredagowana dla całości tekstu) przedstawia się następująco:
01.120 Normalizacja. Zasady ogólne. Znajdują się tutaj m. in. normy PN-N-02000 : 1994 Podstawy działalności normalizacyjnej. Normalizacja i dziedziny związane. Terminologia, PN-N-02001:1994 Podstawy działalności normalizacyjnej. Metodyka prac normalizacyjnych oraz ogólna PN-ISO 10241 : 1997 Normy terminologiczne. Opracowanie i układ.
01.140.10 Pisownia. Transliteracja. W tej grupie norm występują postanowienia uporządkowujące zasady transliteracji dla poszczególnych języków w ramach PN-N-01201 / 01212 (z lat 1972-1983), konieczne dla sporządzania ujednoliconego opisu dokumentów obcojęzycznych. Dla konwersji pism niektórych języków brak dotąd ich polskich odpowiedników w PN, korzysta się zatem z norm ISO. Dotyczy to transliteracji języka arabskiego (ISO 233-Part 1-2) oraz latynizacji pisma japońskiego (Kana - ISO 3602) i chińskiego (ISO 7098). W „Katalogu Polskich Norm 1999" dołączono do tej grupy również postanowienia dotyczące zapisu dat i czasu dnia oraz zasad numerowania tygodni, które w poprzednich edycjach katalogu figurowały w odrębnym wówczas dziale 01.140.00 Informacja. Działalność wydawnicza. Zagadnienia ogólne.
01.140.20 Informacja naukowa. Wśród tej najliczniejszej grupy norm istotne znaczenie dla bibliografii mają normy dotyczące opisu bibliograficznego, przede wszystkim arkuszowa PN-N-01152 : 1982 ujed-
51
nolicająca opis różnych typów dokumentów, przygotowywany dla zbiorów informacji, a także jej nowelizacje - np. arkusz Al rejestrujący zmiany opisu bibliograficznego książki. Niezmierne ważne jest także uporządkowanie zasad redagowania haseł opisu - obowiązują już w tym względzie dwie normy ustanowione w 1994 i 1998 r.: dla formy nazwy geograficznej oraz dla hasła osobowego. W dziale tym umieszczone są także normy dotyczące szeregowania alfabetycznego opisów dokumentów oraz techniki mikrofilmowej. W wyodrębnionej grupie Bibliotekarstwo i bibliografia ustalono także wiele norm, których celem jest ujednolicenie terminologii bibliotekoznawczej: PN-N-01227 : 1992 Typologia dokumentów. Terminologia; PN-N-01224 : 1989 Opracowanie zbiorów informacji o dokumentach. Terminologia; PN-N-01225 : 1989 Rodzaje i części składowe bibliografii. Terminologia.
|
