Cesarz Bazyli uznał, że władza stanowi rzecz zawiłą i że nie jest łatwo i prosto rządzić tak rozległym państwem. Z drugiej strony trzy­mał się z dala od jakichkolwiek objawów zniewieściałości, pogardzał na­wet szatami zdobiącymi ciało. Nie przystrajał szyi koliami ani głowy diademami, nie wyróżniał się też błyszczącymi chlamidami oblamowa-nymi purpurą, nie nosił zbytnich pierścieni, a nawet różnobarwnych szat.
Zawsze był zamyślony i zatroskany, w jaki sposób sprawy państwo­we pogodzić harmonijnie z władzą cesarską. Zachowywał się pogardli­wie nie tylko wobec innych, lecz nawet wobec swego brata, któremu po­zostawił zaledwie mały oddział straży osobistej, jakby mu zazdrościł bardziej wystawnej i okazałej oprawy. Ale właśnie on, by tak rzec, wpierw sam siebie pozbawił nadmiernego przepychu i z łatwością ogra­niczył też brata mocą swej władzy, która powoli zmierzała ku gor-
szemu20.
Radość znajdował w urokach pól, przyjemnościach kąpieli, rozkoszach polowania, które bardzo lubił. Organizował częste wyprawy nadgranicz­ne, chcąc oczyścić Cesarstwo od okolicznych barbarzyńców, którzy ota­czają nasze granice tak wschodnie, jak i zachodnie.
19 W oryginale gra słów: monasterion - phrontisterion.
20 Sens zdania jest niejasny. Jego władza zmierzała ku gorszemu - zapewne w stosunku do brata.
DRUGI BUNT SKLEROSA PO ZABÓJSTWIE FOKASA
23. Wszystkie swe zamiary odłożył jednak na później. W obecnej chwili Skleros odciągnął go od wyprawy wojennej przeciw barbarzyń­com, zajmując swoją sprawą.
Po zabójstwie Fokasa cała część wojska, która stała pod jego rozka­zami jeszcze przed połączeniem się ze Sklerosem, uznała, że nadzieje związane z byłym wodzem spełzły na niczym. Oddzieliła się od reszty i całkowicie załamała uformowane szeregi.
Tymczasem Skleros i ci, którzy z nim uciekli lub dopiero co dołą­czyli do niego, przegrupowali swe szeregi i stali się oddziałem samodziel­nym, równym w sile oddziałowi Fokasa; stanęli po stronie cesarza Ba-zylego zamiast Fokasa.
24. Tak więc człowiek ten, chociaż ustępował Fokasowi, jak się wy­dawało, w męstwie i sile, był uważany za lepszego od niego i bardziej pomysłowego, jeśli chodziło o plany wojenne i szyki bojowe. Dlatego właśnie podniósł bunt przeciw cesarzowi, nie uznał za słuszne z nim się połączyć i przestawać. Wzmocnił swe wojska i uzupełnił dodatkowymi jednostkami. Wydawał się silniejszy od cesarza.
Nie ograniczył się zresztą do odniesienia zwycięstwa nad cesarzem w działaniach wojskowych. Zatrzymywał statki przeznaczone do zaopa­trzenia, co więcej, zablokował wolne przejazdy na drogach i sprawił, że dostawy jadące z zewnątrz do pałacu cesarskiego szczodrze zaopatrywały jego wojsko. Uniemożliwiał wykonanie każdego rozkazu wysłanego z pa­łacu za pośrednictwem poczty publicznej czy przekazywanego w inny sposób; śledził wszystko własnymi oczami.
25. Bunt, który się rozpoczął na wiosnę, nie wygasł w okresie jesieni ani nie skończył się w ciągu jednego roku; nieszczęście to kłębiło się, jak fale morskie, przez wiele lat. Ci, którzy raz poddali się władzy Sklerosa i uzupełnili jego wojsko, przestali trwać w rozterce. Nikt z nich nie uciekł potajemnie do cesarza. Tak Skleros potrafił ich zjednoczyć i wzbu­dzić w nich niewzruszone postanowienie, przyciągając do siebie wyświad­czaniem przysług, zniewalając dobrodziejstwami, zbliżając jednych do drugich. Jadał z nimi przy tym samym stole i pił ze wspólnego kielicha. Każdego nazywał po imieniu i zjednywał sobie przymilnymi słowami.
26. Cesarz ze swej strony przedsięwziął wobec Sklerosa wszelkiego rodzaju dyspozycje i działania wojenne. Skleros zaś odparowywał je z łatwością. Jako naczelny dowódca przeciwstawiał planom i zamysłom przeciwnika swoje własne akcje i pomysły. Kiedy Bazyli zorientował się, że w żaden sposób nie uda się mu schwytać Sklerosa, wysłał do nie­go poselstwo z misją, by nakłoniło go do zawarcia układu i odwiodło od pretensji do tronu; w zamian zostanie pierwszą po cesarzu osobą w państwie.
Skleros początkowo prowadził rozmowy niezbyt życzliwie, później
gdy przemyślał wszystko za i przeciw, ocenił dawny stan rzeczy z obec­nym i porównał z tym przyszłość, gdy skierował wzrok na siebie ugina­jącego się pod brzemieniem wieku, dał się posłom przekonać.
Zgromadził całe wojsko, aby uczestniczyło w przyjęciu poselstwa. Za­warł z Bazylim układ na następujących warunkach: zdejmie z głowy wieniec, pozbędzie się koloru wskazującego na najwyższą władzę, nie­zwłocznie zajmie drugie miejsce po cesarzu. W zamian za to strategowie i wszyscy inni żołnierze, którzy wraz z nim uczestniczyli w buncie, za­chowają swoje stopnie wojskowe, zatrzymają na zawsze godności, na które u niego zasłużyli, nie zostaną wyzuci ze swoich dawnych posiad­łości ani tych, jakie otrzymali od niego, nie pozbawi się ich również innych korzyści, które zawdzięczają Losowi.
27. Na takich warunkach spotkali się obaj przeciwnicy. Cesarz wy­jechał z Miasta21, udał się do jednej ze swych wspaniałych posiadłości, aby w niej przyjąć tego człowieka i zawrzeć z nim układ.
Sklerosa, który stał daleko, wwiedli strażnicy przyboczni i od razu pozostawili na rozmowę z cesarzem; nie przywieźli go na koniu, lecz wprowadzili pieszo. Skleros, mężczyzna wysoki, w podeszłym wieku, szedł naprzód, prowadzony z obu stron za ręce.
Cesarz, ujrzawszy go z dala, powiedział do stojących wokół niego owe, powszechnie znane i będące w obiegu słowa: „Oto ten, którego się bałem! Mój błagalnik zbliża się, prowadzony za ręce".