Pocz�tkowo jest bardzo wra�liwy na ucisk, ale ust�puje tu po kilku dniach.
Sutki
4l)I Ch�onka z gruczo�u sutkowego odp�ywa do�rodkowo i ku do�owi. Ch�onko z przy�rodkowej po�owy sutka odp�ywa g��wnie do w�z��w umieszczonych wzd�u� t�tnicy sutkowej wewn�trznej, kt�ra przebiega za przednimi kozicami �eber; ch�onka z bocznej po�owy p�ynie do w�z��w pachowych, kt�re le�� wzd�u� przy�rodkowej �ciany do�u pachowego na obszarze od ogona sutka do szczytu do�u pachowego.
402 Trzema g��wnymi przyczynami wydzieliny z brodawki sutkowej sI i pojedynczego przewodu w zaj�tej brodawce sutkowej.
I 403 Oba objawy mog� nie by� zwi�zane z sob�. Niemniej nowotworowy wysi�k 404 Guz z�o�liwy mo�e spowodowa� zniekszta�cenie sutka, wg�obienie le��cej powy�ej sk�ry, wci�gni�cie brodawki albo tzw. pean d'orange (objaw sk�rki pomara�czy); czasem mo�e by� owrzodzenie sk�ry. Rozmiary rak�w sutka s� r�ne, tak wi�c ten element nie jest pomocny przy r�nicowaniu. Guz z�o�liwy ma niewyra�nie okre�lone brzegi, nier�wn� powierzchni� i jest
'I twardy. W bardziej zaawansowanych przypadkach stwierdzi� mo�na zro�pi�cie ze sk�r� i mi�niami piersiowymi.
138
405 Oba rodzaje zro�ni�cia guza ze sk�r� nasuwaj� podejrzenie z�o�liwo�ci zmiany. Powi�zanie lu�ne jest wynikiem w��czeniu w proces nowotworowy w��knistych pasm (wi�zad�o Astley-C'.oopera) ��cz�cych sk�r� sutka z powi�zi� piersiow�; powoduje to wg��bienie lub zmniejszon� ruchomo�� sk�ry le��cej nad guzem, ale w og�le ruchumo��jest w jakim� stopniu zachowana. Scis�e zwi�zanie guza �wiadczy o bezpo�rednim przechodzeniu procesu z�o�liwego do tkanki sk�rnej, st�d sk�ra przesuwana r�k� badaj�cego nie mo�e w najmniejszym stopniu prze�lizgiwa� si� po powierzchni guza. �cislc przymocowanie sk�ry jest oznak� lokalnego zaawansowania choroby, natomiast jej "sp�tanie" nie ma samo w sobie znaczenia prognostycznego.
406 Tak prezentuje si� rak sutka, widywany czasem u os�b starszych. Cz�stokro� pacjentka nie ma poj�cia, od kiedy trwa nie daj�ca �adnych dolegliwo�ci zmiana. Rak powoduje znaczne zaci�gni�cie sutka, czasem bez pozostawienia ani odrobiny normalnej tkanki. Strup jest przejawem owrzodzenia. Chocia� zmiany te �wiadcz� o znacznym miejscowym zaawansowaniu procesu, cz�sto nie ma oznak szerzenia raka poza �cian� klatki piersiowej. Wi�kszo�� tego rodzaju zmian dobrze reaguje na leczenie estrogenami, antagonistami estrogen�w lub miejscow� radioterapi�, kt�re zapobicgajy wyst�pieniu gro�nych objaw�w.
407 Swic�o powsta�e wci:�gni�cic hrudawki sulkuwyj nale�y Iraktc>wa� jaku objaw raka sutka do chwili, kiedy udowodni si� �e jest inaczej. Je�eli, jak tu si� cz�sto zdarza, nie mo�na wyczu� po�o�onego g��boko pod �wie�o wci�gni�t� brodawk� guza, konieczne b�d� dalsze badania, ��cznie z mammograti�, aby odnale�� przyczyn� wci�gni�cia. Wci�gni�cie brodawki, kt�re utrzymuje si� ud d�u�szego czasu, jednostronne lub dwustronne, nie oznacza niczego z�ego.
408 Jest to stan, w kt�rym jedna z brodawek sutkowych pokrywa si� zmianami przypominaj�cymi wyprysk (er409 Jest to zmiana zwi�zana zwykle z rakiem sutka, chocia� czasem spotykana w ropniu sutka. Sk�ra, kt�ra pokrywa chore miejsce, przyjmuje wierny wygl�d sk�rki pomara�czy; jest to wynikiem obrz�ku ch�onnego wywo�anego przez chorob� podstawow�.
410 Powodem jest obrz�k ch�onny, kt�ry powstaje w wyniku zniszczenia lub uszkodzenia w�z��w ch�onnych przez przerzuty, radioterapi� albo po ich usuni�ciu podczas obszernej mastektomii. Rami� obrzmiewa, czasem wprost ogromnie, co powoduje, �e staje si� ci�kie i trudne w u�yciu. Rzadko powodem tych zmian bywa lympho.sarcoma. Obrz�k ch�onny pojawia si� u oko�o 5 do 10% pacjentek po radioterapii lub doszcz�tnej operacji sutka.
139
41 I Raka sutka nie powinno si� nigdy uwa�a� za lak "oczywistego klinicznie", aby wykluczy�o lo konieczno�� potwierdzenia histopatologicznego. U pacjentek ambulatoryjnych wykonuje si� w tym celu zwyk�� biopsj� albo biopsj� cienkoig�ow�, u hospitalizowanych pobiera si� wycinek w znieczuleniu og�lnym tu� przed mastektomi�; zamro�ony i poci�ty na preparaty material ogl�da si� natychmiast. Przed operacj� raka lulka niekt�rzy wykonuj� jeszcze badanie scyntygraGczne ko�ci i w�troby, jak r�wnie� zwyk�e zdj�cie klatki piersiowej oraz pr�by czynno�ciowe w�troby, co jest szczeg�lnie wa�ne w sytuacji, kiedy znajomo�� stopnia ukrytego rozsiewu nuwulworowego mo�e wp�yn�� na rozleg�o�� zabiegu.
412 Tak, istniej�. Histologiczne potwierdzenie istnienia raka w najwcze�niejszym okresie post�powania znacznie zmniejsza napi�cie wywo�ane niepewno�ci�, umo�liwia "stawienie czo�a" rozpoznaniu zar�wno pacjentowi jak chirurgowi i daje pewn� podstaw� do planowania leczenia.
4l3 Badanie cytologiczne jest badaniem kom�rek wyizolowanych. Analiza morfologii kom�rek pozwoli patologowi na zasugerowanie; chir urguwi jakiego� pogl�du co do natury schorzenia, szczeg�>lnie, czy jest ono z�o�liwe. W celu przeprowadzenia cytodiagnostyki raka sutka niekt�rzy chirurdzy wykonuj� aspiracyjn� biopsj� cienkoig�ow�; jest ona mo�e mniej czu�a ud biopsji ig�owej, ale w przypadku