359. Nota bigraficzna wydawcy do Metafisica del sesso.
59 Fanelli, 1985, s. 107.
60 Podstawowe kategorie ideologiczne futuryzmu włoskiego wybieram i w znacznej
mierze charakteryzuję na podstawie następujących prac: Baumgarth, 1978, s. 193-244
(italianita, rzymski ideał uniwersalistyczny, antyniemieckość, antykościelność, antypar-lamentaryzm, artecrazia) oraz Hutnikiewicz, 1976, s. 93-119 (antyhistoryzm, antytradycjonalizm, aktywizm), dopełniając te ujęcia własnymi uwagami czy korektami. Cytaty
z manifestów futurystycznych pochodzą również z owych dwóch opracowań.
61 Jednak, gdy Francja odbierała Włochom skradzioną z Luwru Monę Lise i Italia
pogrążyła się z tego powodu w narodowej żałobie, antytradycjonalizm futurystów
zatriumfował nad nacjonalizmem: zawiadomili w jednym ze swoich czasopism, że nie
obchodzą ich losy tego „obrazidła". Włochy miały być bowiem dla nich przede
wszystkim krajem przyszłości, krajem nowoczesnym, krajem wydobytym spod ciśnienia
tradycji: „To z Włoch - wołał Marinetti - rzucamy w świat ten nasz manifest
gwałtowności niszczycielskiej i podpalającej, którym ustanawiamy dziś Futuryzm [...].
Zbyt długo były już Włochy targowiskiem tandeciarzy. Chcemy uwolnić je od niezliczonych muzeów, które pokrywają ten kraj niezliczonymi cmentarzyskami" (Hutnikiewicz, 1976, s. 104).
62 Papini, 1958, s. 13, 25. Książka Papiniego o Dantem powstała na początku lat
trzydziestych, jakkolwiek zawiera ona również elementy eseju o znamiennym tytule Per Dante contro U dantismo (Od Dantego przeciw dantystom) z 1906 roku, który został
włączony do zbioru Eresie letterarie, Firenze 1932, s. 13-23. Papini zarazem gwałtownie polemizuje tu z osławionym teutonizmem Chamberlaina, wedle którego tylko rasa
germańska ma być obdarzona geniuszem. Dostrzegając zatem wielkie osiągnięcia
artystyczne Włoch renesansowych Chamberlain usiłował wyjaśnić jego walory tym, że
swego czasu na północy Italii istniały państwa różnych plemion germańskich, np.
Longobardów i Franków.
Julius Evola - zarys biograficzny 91
63 Papini, 1958, s. 12.
64 Tamże, s. 23-25.
65 Tamże, s. 199-203. Dante zostaje ukazany tu w perspektywie swoistej alchemii,
magii transformującej człowieka i jego świat, i niczym główny aktor gnostyckiech mitów.
Por. charakterystyczne wyrażenie: „Dante jest nie tylko pisarzem, filozofem, moralistą
- lecz i demiurgiem, prawie rywalem Boga. Chciał dać dopełnienie Biblii, dalszy ciąg
Apokalipsy" (s. 201).
66 Ważyk, 1976, s. 46.
67 Tamże.
68 Tamże.
69 Gentile (E.), 1994, s. 69. Podkreślenia kursywą pochodzą od autora.
70 Benito Mussolini, Alle medaglie d'oro, 8 stycznia 1923, w: Opera omnia, t. 19, s. 94.
71 Gentile (E.), 1982, s. 328.
72 Gentile (E.), 1994, s. 69.
73 Tamże, s. 69, 70.
74 Tamże, s. 70.
75 Tamże.
76 Tamże.
77 Besaçon, 1997, s. 153.
71 Gentile (E.), 1994, s. 70, 71. Podkreślenia kursywą pochodzą od autora.
79 Barie, 1964, s. 155 i passim; Gawin, 1993, s. X, XI; Kłoskowska, 1996, s. 27-32.
80 Gentile (E.), 1994, s. 71.
81 Benito Mussolini, La teoria sindicalista [artykuł z Jl Popolo" z 27 maja 1909 r.], w: Opera omnia, t. 2, s. 128.
82 Gentile (E.), 1994, s. 71, 72.
83 Angelo Oliviero Olivetti, L'altra campana [artykuł z „Pagine Libère" z 15
listopada 1911 r.], cyt. za: Perfetti, 1984, s. 42.
84 Angelo Oliviero Olivetii, Sindacalismo e nazionalismo [artykuł z „Pagine Libère"
z 15 lutego 1911 r.], cyt. za: Perfetti, 1984, s. 36.
85 Gentile (E.), 1994, s. 71, 72.
86 Giovanni Gentile, La data sacra [artykuł z „Il Resto del Carlino" z 24 maja 1918
r.], w: Gentile (G.), 1989, s. 92.
87 Benito Mussolini, La situazione internazionale [artykuł z „Il Popolo d'Italia" z 25
stycznia 1915 r.], w: Opera omnia, t. 7, s. 147.
88 Martin Broszat, Na rzecz uhistorycznienia narodowego socjalizmu, w: Historikerstreit, s. 58. Takiego zdania był nawet znany „rewizjonista" historii III Rzeszy, Ernst Nolte, głoszący tezę o tworzeniu jej „demonicznych" wizji.
w Gentile (E.), 1994, s. 73.
90 Benito Mussolini, Passato e avvenire [artykuł z „Popolo d'Italia" z 21 kwietnia 1922 r.], w: Opera omnia, t. 18, s. 160.
91 Benito Mussolini, Discorso di Napoli [mowa z 24 października 1922 r.], tamże, s. 457. Podkreślenie moje - Z.M.
92 Zob. Ugniewska, 1985, s. 45.
93 Tamże, s. 45, 46.
94 Gentile (E.), 1989, s. 36.
92 Mity tradycjonalizmu integralnego
95 Angelo Oliviero Olivetti, // manifesto dei sindacalisti [artykuł z „Pagine Libère", kwiecień-maj 1921 r.], cyt. za: Perfetti, 1984, s. 61.
96 Typowa dla tej przemiany postaw była wypowiedź Olivettiego na kongresie
kultury faszystowskiej w Bolonii w 1924 roku: „Nacjonalizm, faszyzm, imperializm
i syndykalizm, wszystkie one sumują się w jednym programie i w jednym słowie: Italia".
Cyt. za: Perfetti, 1988, s. 335.
97 Gentile (E.), 1994, s. 74, 75. Por. też. właściwy dla niemieckiej Rewolucji
Konserwatywnej postulat „socjalizacji nacjonalizmu i nacjonalizacji socjalizmu".
98 Ferrarotti, 1993, s. 39 i n. Zob. też: Evola, Etica aria, La dottrina aria di lotta e di vittoria, Il genio d'Israele.
99 Angebert, 1985, s. 29, 30.
100 Broch, 1987, s. 83.
101 Tamże, s. 86.
102 Być może właśnie należy w tej perspektywie, perspektywie idei „zwycięstwa śmierci nad śmiercią", rozpatrywać specyficzną - np. dla Żelaznej Gwardii Codreanu czy dla hiszpańskich falangistów José Antonia Primo de Rivery - „kulturę
śmierci".
103 Tamże, s. 89.
104 Tamże, s. 108.
105 Tamże, s. 108, 109.
106 W kwestii istnienia Boga Evola zajmował stanowisko z istoty nietzscheańskie
czy paranietzscheańskie, twierdząc, że Bóg nie istnieje i dopiero „Ja" winno go stworzyć przez uczynienie siebie samego czymś boskim. Zob. na ten temat m.in. Sheehan, 1981,
s. 53-55.
107 Broch, 1987, s. 109.
108 Zdaniem prawicowego interpretatora evolianizmu, Sigfrida Bartoliniego,
którego metaforyka doskonale ilustruje specyficzny styl myślenia, książki Evoli umacniają wiarę, że „nasze mroczne czasy doprowadziły nas do upadku boskośd przed bestią, a nie odwrotnie"; teksty te to zarazem „precyzyjne potępienie", to wyraz instynktywnego sprzeciwu i odrazy wobec „coraz bardziej merkantylnego świata" oraz
„upokarzającej i uśmiercającej demokracji" (Bartolini, 1985, s. 38).
109 Jesi, 1993, s. 32.
110 W czwartym tomie Gesammelte Werke.
111 Evola, Ilcammino, s. 11, 12.
112 Zob. np. Nitore, 1976; Mishima, 1983, passim.
113 Biografia, 1985, s. 358. Nota biograficzna wydawcy do Metafisica del sesso.
114 Zob. m.in. nota biograficzna wydawcy do Metafisica del sesso.