Inne metafory wywodza˛ sie˛ od terminów technicznych – podwozie lub od nazw róz˙nych pomieszczení pojemników –
kufer, szafa (trzydrzwiowa), puzdro (GK), cukiernica (SGS), garaz˙, sutereny ciała (SGS).
Inne synonimy to tyłek, siedzenie, (starsza) pani, walita (GK), policzki (GK). Peryfrasty-czne okresĺenia zwia˛zane sa˛ przede wszystkim z dolno-tylnym umiejscowieniem oraz
rozmiarami tej cze˛sći ciała: tylna cze˛sććiała, cie˛z˙sza cze˛sććiała; tam, gdzie plecy konćza˛
swa˛ szlachetna˛ nazwe˛; miejsce, z którego wyrastaja˛ dolne konćzyny, szlachetna cze˛sć´
ciała, moja szanowna (GK). Na uwage˛ zasługuje wyraz rzyc´, który był pierwotnie verbum proprium, a uznany póz˙niej za wulgarny usta˛pił miejsca innym. Obecnie jest wyrazem
charakterystycznym dla niektórych gwar. Niektórzy z moich informatorów uznawali ten
wyraz za eufemistyczny do dupa i jako taki funkcjonuja˛cy w je˛zyku potocznym. Byłby to przykład bardzo ciekawej historii słowa – od wulgaryzmu do eufemizmu, a nie – jak to sie˛
zwykle zdarza – odwrotnie. Okresĺenie chlebus´ jako nazwa posĺadków dotyczy niemowla˛t (dziewczynek) i cze˛sto jest stosowane w poła˛czeniu chlebusí bułeczka.
Penis, genitalia. Me˛skie narza˛dy płciowe maja˛ bardzo wiele okresĺen´ w mowie potocznej. Jednym z powodów jest na pewno wydatnosćí łatwa zauwaz˙alnosć´ tego organu.
Okresĺane saąlbo zewne˛trzne narza˛dy płciowe jako całosć´, albo tylko penis. Genitalia eufemizowane sa˛ przez deformacje˛ fonetyczna˛ – jelitalia (SGS), chociaz˙ moz˙e to tez˙ byc´
kontaminacja jelita...)( genitalia; ogólne okresĺenia narza˛dy. Znane sa˛ synonimy me˛skosć´, przyrodzenie, słabizna, klejnoty rodowe (i klejnociki). Moszna okresĺana bywa jako wacek lub worek, a ja˛dra – odczytywane z angielska z jednoczesnym zdrobnieniem stworzyły eufemizm dz˙onderka. Znane sa˛ formy zdrobniałe – jajusia, jajeczka. Inne okresĺenia to z˙ołe˛dzie, orzechy lub orzeszki, a wie˛c metafory biora˛ce pocza˛tek w s´wiecie rosĺinnym. Taki typ metafory, oparty na podobienśtwie kształtu, cze˛sto stosowany jest do oznaczania
penisa. Sa˛ to niejako naturalne okresĺenia – korzen´, marchewka, banan, korniszon, robaczek, ptaszek, a nawet z˙uraw. Podobienśtwo kształtu stało sie˛ podstawa˛ innych okresĺen´ –
ogon, ogórek, patyczek, fujara, fujarka, flet, klarnet, ska˛d ogólne – instrument; fre˛dzelek, laska, szydełko, wisiorek, rura, pre˛cik, pe˛dzel, maczuga. Spotyka sie˛ nazwy odnosza˛ce sie˛
do wielkosći – mały oraz inne, nie biora˛ce tej cechy pod uwage˛ i dosćśzeroko rozprze-strzenione – interes, kudłaty interes (GK), siusiak, sisiak (Najwie˛kszy sisiak to minister
140
Fisiak – napis z czasu strajku studenckiego wiosna˛ 1988 r.), jedynka, kon´, palant, fajfus, członus´, pisior, fiut, fa˛fel, kolega, kolega z dołu (GK). W mowie potocznej pojawiły sie˛ tez˙
nazwy nalez˙a˛ce do innych odmian je˛zyka – pra˛cie, łac. fallus. W funkcji eufemizmów pojawiaja˛ sie˛ tezżdrobniałe imiona me˛skie – jas´ko, jacus´, misio czy tez˙ wuj, be˛da˛cy eufemizmem fonetycznym w stosunku do ostrego wulgaryzmu. Wszechobecny zaimek on tez˙ moz˙e zaste˛powacńazwe˛ własćiwa˛, a – w odpowiednim konteksćie – takz˙e wieloznaczne hm, hm 32.
Vulva – pojawiaja˛ sie˛ okresĺenia be˛da˛ce odpowiednikami nazw me˛skich narza˛dów płciowych – przyrodzenie, mała i malutka, ona. Ogólnie znane sa˛ zdrobnienia cipka, cipulka, cipulinka, ciepełko, gniazdo i gniazdko (GK), gniazdko szcze˛sćia, szalupka. Do róz˙nych cech przedmiotu odniesienia, którego nazwy analizuje˛, odwołuja˛ sie˛ kolejne
nazwy spotykane w mowie potocznej – kot i kotek, dziurka, szpara i szparka, bułeczka, mała czarna (GK), a nawet róz˙a. Inne okresĺenia to pieróg (GK), kas´ka, man´ka, telewizorek (GK), pipusia, s´wia˛tynia, puderniczka, damskie cze˛sći. Wsŕód okresĺenź˙enśkich narza˛dów płciowych zwraca uwage˛ duz˙a liczba zdrobnien´. Deminutiva sa˛ nie tylko nazwami przedmiotów małych, lecz równiez˙ wyrazem pozytywnego, pieszczotliwego nastawienia do
nich. W omawianym przypadku wchodzi w gre˛ przede wszystkim druga okolicznosć´.
Piersi kobiece maja˛ róz˙ne okresĺenia eufemistyczne w zalez˙nosći od wielkosći i kształ-
tu. Pojawiaja˛ sie˛ tez˙ nazwy oznaczaja˛ce ogólnie biust niezalez˙nie od cech indywidualnych