|
Z kolei święty Ambroży z Mediolanu uważał dziecko za zapłatę za trud rodziców i twierdził, że przebywanie w jego towarzystwie to przyjemność. W dziele O dziewicach grzmiał, że kto potępia dzieci, potępia całą ludzkość. Śmierć dziecka uważał za coś najgorszego, co może spotkać rodziców. Przekreśla ona łączone z nim plany, pokładane nadzieje i niszczy trud wychowawczy. Poza tym przynosi rodzicom niewypowiedziany ból28. Idealny obraz dziecka nakreślił święty Będą Czcigodny. Według niego, dziecko w najwcześniejszym okresie życia jest niewinne i czyste2'. Święty Izydor z Sewilli z kolei tłumaczył, dlaczego dziecko określa się mianem infans. Jego zdaniem, przyczynę stanowił fakt, że maluch nie potrafi mówić (fan), ponieważ nie ma w pełni wykształconych zębów, co utrudnia posługiwanie się mową30. Autorzy starożytni i średniowieczni z pewnym rozczuleniem spoglądali na słabość fizyczną dziecka. Zdaniem Minucjusza Feliksa, dziecko z racji swej kruchości i nieporadności jest całkowicie uzależnione od matki. Ponieważ nie posiada jeszcze w pełni rozwiniętych zdolności intelektualnych, często zmyśla i miewa urojenia31. Według Kommodiana (V w.), dzieci są słabe fizycznie, ale charakteryzuje je beztroska i brak rozumu32. Laktancjusz pisał, że niemowlę z powodu wątłych dziąseł nie może jeść twardych pokarmów33, z kolei Pru-dencjusz uważał, że przewód pokarmowy dziecka jest nieprzystosowany do przyjmowania posiłków spożywanych przez dorosłych14. W interesujący sposób autorzy interpretowali kwilenie niemowlęcia. Dla Tertuliana i Minucjusza Feliksa była to istota niemowlęctwa35, a święty Cyprian uznał płacz i kwilenie niemowlęcia za modlitwę i prośbę kierowaną do Boga36. O dzieciach wspominała także Hildegarda z Bingen. Według niej, niemowlęta są delikatne i nie mogą chodzić z powodu kruchości kości37. Nie potrafią również myśleć ani działać38. Pozytywnie okres dziecięcy oceniał Wincenty z Beauvais. Podkreślał on, że w starożytnym Izraelu dzieci piastowały godność królów oraz proroków39. W pismach myślicieli chrześcijańskich znaleźć można również pochwałę dzieci-męczenników. Prudencjusz stawiał za przykład dwunastoletnią Eulalię, która porzuciła zabawki i zginęła śmiercią męczeńską4". W podobnym tonie pisał o pewnym chłopcu - współtowarzyszu męczeństwa Romanusa, który z odwagą i męstwem znosił
>rtury . Z kolei święty Cyprian w jednym z listów wspomniał o rzezi nie-mątek i przedstawiał je jako istoty, które walczyć jeszcze nie umiały,
otrzymały palmę męczeństwa42. Dzieciństwo jako pierwszy etap w życiu
34
I. INFANTIA I PUERITIAW OPINII MYŚLICIELI
2. Postrzeganie dziecka w średniowiecznej Polsce
35
człowieka charakteryzowało się niewinnością i prostotą oraz stanowiło jeden z elementów analogii. Zdaniem Hermasa, kto chce wejść do Królestwa Niebieskiego, powinien być jak dziecko niewinne43. Tertulian z kolei porównywał wiek dziecięcy do idealnego obrazu z Księgi Rodzaju44.
|
