" [Goethe] "Stepy akermañskie" - podmiot liryczny czuje siê zagubiony, zazdroœci ludziom i zwierzêtom mog¹cym ¿yæ w ojczyŸnie, krajobraz pog³êbia têsknotê za ni¹. Poszukuje odg³osów z kraju: "W takiej ciszy! - tak ucho natê¿am ciekawe, ¯e s³ysza³ bym g³os z Litwy. - JedŸmy, nikt nie wo³a" "Pielgrzym" - têsknota za ojczyzn¹, piêkno krainy po której podró¿uje nie jest dla niego radoœci¹ gdy¿ nie mo¿e byæ w w³asnej ojczyŸnie. Motyw pielgrzyma w liryce romantycznej. "Sonety krymskie" jako pamiêtnik Pielgrzyma; nawi¹zanie do "Wêdrówek Childe Harolda" Byrona. "Wêdrówki Childe Harolda" - poemat dygresyjny, tytu³owy bohater wyrusza w œwiat ¿eby odnaleŸæ w nim swoje miejsce, nie zna celu wêdrówki. Adam Mickiewicz w swoich sonetach przedstawia rzeczywistoœæ widziana oczami Pielgrzyma, opisuje jego wewnêtrzne prze¿ycia i przemyœlenia. "Stepy akermañskie" "Burza" - pozostali pasa¿erowie s¹ przera¿eni, jednak Pielgrzym siê nie boi, nie potrafi, jest osamotniony, stwardnia³y, nie ma za co siê modliæ, z kim siê ¿egnaæ. "Pielgrzym" "Bajdary" - (piêkna dolina krymska) moment zapomnienia, kiedy podmiot liryczny zatraca siê w piêknie Krymu, stara siê zapomnieæ w czym pomaga mu szaleñcza jazda na koniu, upaja siê tym - podobna sytuacja w "¯egludze" "Droga nad przepaœci¹ w Czufut-Kale" "Ajudach" - prze¿ycia poety s¹ natchnieniem dla jego twórczoœci. Patrz te¿ punkt - motyw podró¿y... "Sonety krymskie" jako próba dotarcia do tajemnicy Wschodu. Przez nawi¹zania do poezji islamskiej wprowadza do "Sonetów krymskich" lokalny, orientalny koloryt, a u¿ywanie licznych s³ów arabskich, nie daj¹cych siê znaleŸæ w polskich s³ownikach wywo³ywa³o furiê warszawskich klasyków. Orient jest wyraŸnie obecny w jego sonetach o ruinach muzu³mañskiej przesz³oœci na Krymie, gdzie grób jawi siê jako wa¿ny symbol przemijania ludzkich namiêtnoœci, a obraz nocy, gdzie "powietrze tchn¹ce woni¹, t¹ muzyk¹ kwiatów" ["A³uszta w nocy"], prowadzi na myœl motywy poezji arabskiej, pe³nej zmys³owej kontemplacji. Rozwa¿ania na temat potêgi natury i znikomoœci cz³owieka w "Sonetach krymskich". Pod wp³ywem potêgi natury Pielgrzym pojmuje znikomoœæ ¿ycia przenosi siê w œwiat metafizyki. Przedstawione jest to np. W sonecie "Droga nad przepaœci¹ w Czufut-kale" "Mirzo, a ja spójrza³em! Przez œwiata szczeliny Tam widzia³em - com widzia³, opowiem - po œmierci, Bo w ¿yj¹cych jêzyku nie ma na to g³osu." W sonetach przedstawiona jest potêga natury w opozycji do znikomoœci cz³owieka i cywilizacji. "Pan Tadeusz" jako utwór pisany "ku pokrzepieniu serc".?? "Pan Tadeusz" przedstawia wyidealizowany obraz "kraju lat dziecinnych",Polski.Obraz ten dla emigracji mia³ byæ swoistego rodzaju przypomnieniem o kraju o jego przesz³oœci. Pisze "O Matko Polsko! Ty tak œwie¿o w grobie Z³o¿ona - nie ma si³ mówiæ o tobie!" a zarazem wyra¿a nadzieje ¿e w przysz³oœci kiedy Polska odzyska niepodleg³oœæ, przysz³e pokolenia bêd¹ wspominaæ i p³akaæ nad losami swych przodków (teraz nie czas na to). Elementy krytycyzmu w "Panu Tadeuszu" (np. Postaæ Maæka Dobrzyñskiego). Krytykê wyra¿a Maciek nad Maækami: " A g³upi wy! Na kim siê mle³o, na was skrupi. To póki o wskrzeszeniu Polski by³a rada, O dobru pospolitym, g³upi u was zwada? Nie mo¿na by³o, g³upi, ani siê rozmówiæ, G³upi, ani porz¹dku, ani postanowiæ Wodza nad wami, g³upi! a niech no kto podda Osobiste urazy, g³upi, u was zgoda!" Maciek nie wierzy równie¿ w zwyciêstwo Napoleona, podkreœla ¿e Armia napoleoñska jest obca i niekoniecznie jej sukces musi wi¹zaæ siê z powstaniem Pañstwa Polskiego. Mickiewicz wyra¿a swój krytycyzm dotycz¹cy Polaków niejako miêdzy wierszami. W epilogu zarzuca Polakom, ¿e nie wiedzieli co robiæ i dochodz¹ do tego po czasie. Polacy mobilizuj¹ swoje si³y kiedy jest ju¿ za póŸno, improwizuj¹ i ponosz¹ ogromne koszta, nie s¹ zorganizowani i sumienni. Zawiœæ, wybuchowoœæ, lenistwo i egoizm, podzia³y, nie ucz¹ siê na w³asnych b³êdach. Obraz Litwy w twórczoœci A. Mickiewicza.
|