Oznacza to, i marketing jest odpowiedzialny za produkt, jego cen dystrybucj i promocj" (McCarthy 1960). "Marketing jest filozofi - nie jest jedynie systemem dziaa rynkowych czy te: struktur organizacyjn. Rozwj marketingu wie si z przewiadczeniem, i zysk zi sprzeday i satysfakcjonujcy zwrot zainwestowanych nakadw moe zosta osigni jedynie dziki wnikliwej identyfikacji, antycypacji i satysfakcji potrzeb i nastawie ko sumentw. Jest wic procesem intelektualnym, ktry prowadzi do usytuowania konsu menta w centrum dziaalnoci ekonomicznej, akcentujc tym samym charakter publiczn: (prospoeczny) marketingu. Doprowadza si w ten sposb do stworzenia nowej jakocio wo sytuacji - firma nie koncentruje si wycznie na sobie, lecz kieruje swoje zaintereso ' Pojcie "marketing" pochodzi od angielskiego terminu market (rynek) i nie ma odpowiednika w innyc jzykach, z wyjtkiem niemieckiego, gdzie wystpuje jako: Absatzwirtschaft, Marktwirtschaft (Wiszniowsi 1997,s. 230). , .,- - -., ..-- i/^>-iwnaiiicui, i, J cuy mc piu^es pru- dukcji stanowi finaln faz i ostateczny zakres dziaania marketingu" (Barwell 1965, s. 3). "Marketing jest zjawiskiem wieloaspektowym i uniwersalnym. [...] Dlatego te w adnej organizacji nie mona go unikn" (Kotler, Levy 1969, s. 10-15). "Marketing to specyficzny ukad transakcji2 spoecznych - stymulowanych i warto- ciowanych" (Kotler 1972, s. 49). "Prawdziwy marketing wynika z orientacji rynkowej konsumentw - ich demogra- ficznego rozwoju, potrzeb i wartoci. Marketing nie daje jednoznacznych odpowiedzi na pytanie, co chcemy sprzeda, lecz pozwala wnioskowa o tym, co konsument chce zaku- pi. Marketing nie podaje ostatecznego wskazania, czy konkretny produkt lub usu- ga s celowe - "trafione" w rynek popytu, lecz jedynie ukazuje szczeglne cechy tych ofert, o ktre konsument zabiega w celu zaspokojenia wasnych potrzeb" (Drucker 1979, s. 59). "Marketing jako proces zoony technologicznie suy przede wszystkim modyfiko- waniu i wpywaniu na zachowania grup ludzi w sytuacji staej konkurencji" (Capon, Mau- ser1982,s. 127-129). "Marketing to proces spoeczny i organizacyjno-zarzdczy, dziki ktremu zarwno jednostki, jak i okrelone grupy osigaj zamierzone cele poprzez tworzenie, oferowanie i wymian dbr (np. towarw czy usug) o okrelonej wartoci na rynku" (Kotler 1990). Zaprezentowane definicje marketingu wiadcz o ewolucji samego pojcia oraz oczekiwa ich twrcw co do moliwoci i zakresu wykorzystania technik marketingo- wych (zob. tab. l). Po raz pierwszy definicj marketingu opublikowao w 1941 r. Amery- kaskie Stowarzyszenie Marketingu - AMA (merican Marketing Association). Jednake ze wzgldu na szybki rozwj dyscypliny marketingu, a szczeglnie w handlu, definicja przedstawiona przez AMA stawaa si a nadto oglnikowa. Zaczto wic postrzega marketing jako swoisty kompleks instrumentw i mechanizmw pojawiajcych si na rynku ekonomicznym. Ju w 1958 r. W. Alderson podkrela znaczenie marketingu w pro- cesie klasyfikowania i analizowania potrzeb rynkowych. Po niespena dwudziestu latach Amerykaskie Stowarzyszenie Marketingu zrewidowao swoje stanowisko, przedstawia- jc w 1960 r. bardziej rozbudowan i zinstrumentalizowan definicj marketingu, przyj- mujc, i jest on m.in. zespoem okrelonych technik sucych zwikszaniu rentownoci firm. W tym samym roku pojawia si kolejna instrumentalna koncepcja marketingu J. McCarthego. Autor postrzega marketing jako czterofunkcyjny model zmiennych zale- nych, tworzcych razem tzw. kompleks marketingowy (marketing-mix). Zmienne te to: "produkt", "cena", "dystrybucja" i "promocja" (zob. ry. l). Wpywaj one na charakter oferty firmy prezentowanej na docelowym rynku dziaania i determinuj go. Wedug kon- cepcji J. McCarthego stanowi one kompleks powizanych ze sob dziaa przedsibior- stwa (problemy decyzyjne firmy) i tworz zesp technik, ktrych skuteczne stosowanie decyduje o poziomie korzyci oferowanych nabywcy. S one szeroko stosowane w eko- 2 P. Kotler postrzega "transakcje" jako procedury wymiany wartoci midzy przynajmniej dwoma podmiotami (ekonomicznymi, spoecznymi, politycznymi). W tym kontekcie celem marketingu jest zaspokaja- nie potrzeb konsumenta oraz ch wymiany dbr, usug czy idei (Kotler 1994, s. 8). asortyment produktw- jako- wzr- cechy- marka- opakowanie- rozmiary- serwis- gwarancja- przychody- -kanay -zasig terytorialny
|