Punktem odniesienia w zarządzaniu europejskim jest strategia
globalna.
Problemy do p r z e m y ś l e n i a :
1. Jakie zastosowanie w praktyce mają zasady zarządzania Taylora?
2. C z y c y k l organizacyjny Le Chateliera m o ż e b y ć przydatny w przygotowaniu się
do egzaminów?
3. Opisz hierarchię potrzeb człowieka w e d ł u g Masłowa i wyjaśnij, które z nich
wpływają na c h ę ć zdobywania wiedzy?
4. Jakie wnioski praktyczne dla kierownika wypływają z badan socjologicznych
Mayo?
5. Przedstaw istotę b a d a ń operacyjnych.
6. Scharakteryzuj ujęcie systemowe w analizie organizacji
7. Na czym polega podejście sytuacyjne w r o z w i ą z y w a n i u
problemów organizacyjnych?
8. Jaka jest p r z y d a t n o ś ć prakseologii w kierowaniu?
9. Jakie style zarządzania preferowane są przez m e n e d ż e r ó w z obszaru europej.
skiego?
L I T E R A T U R A C Y T O W A N A I Z A L E C A N A :
1. A D A M I E C K I K . : O nauce organizacji. P W N , Warszawa 1970.
2 . B L O O M H . , C A R O L I R . , „Zarządzanie europejskie" Poltex, Warszawa 1995;
s.24,29
3 . B O S S J . P , F A U R E R., L e G R A F F A . : Badania operacyjne. P W N , Warszawa
1982.
4 . C R O Z I E R M . , F R I E D B E R G E . : C z ł o w i e k i system. Ograniczenia działania
z e s p o ł o w e g o . P W E , Warszawa 1982.
5 . C Z E R M I Ń S K I A , C Z E R S K A M . , N O G A L S K I B . , R U T K A R.: Organizacja i
zarządzanie. Uniwersytet G d a ń s k i , G d a ń s k 1994.1 wydanie II - 1998.
6. D R U C K E R P. F., Skuteczne zarządzanie. P W N , Warszawa 1976.
Effective Management. B P P Publishing L i m i t e d , London 1992.
7. F A Y O L H . : Administracja p r z e m y s ł o w a i o g ó l n a oraz nauka o administracji w
zastosowaniu do p a ń s t w a . W I N O i K , Księgarnia W ł . W i l a k , P o z n a ń 1947.
8. F R Ą C K I E W I C Z J. L . : Systemy sprawnego działania. Ossolineum, Wrocław
1980.
9 . F R I E D M A N N G . : M a s z y n a i człowiek. K i W , Warszawa 1966.
10. G A B A R A W.: N a u k a o organizacji i zarządzaniu. K i e r u n k i i tendencje. P W E ,
Warszawa 1981.
11. G R Z Y B O W S K I M . : Organizacja i zarządzanie. A M W , G d y n i a 1994.
12. K A Z I M I E R L . J . : Principles of management. Second edition, M c G r o w - H i l l Book
C o , N e w Y o r k 1969.
13. K 1 E Ż U N W.: Podstawy organizacji i zarządzania. K i W , Warszawa 1977.
14. K O Ź M I Ń S K I A . K . (red.): W s p ó ł c z e s n e teorie organizacji. P W N , Warszawa
1983.
15. K U R N A L J.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. P W E , Warszawa 1970.
16. K U R N A L J. (red.): T w ó r c y naukowych podstaw organizacji. P W E , Warszawa
1972,
17. K O T A R B I Ń S K I T.: H a s ł o dobrej roboty, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
18. M A R T N I A K Z . : Prekursorzy nauki organizacji i z a r z ą d z a n i a (wyd. 2.
rozszerzone). P W E , Warszawa 1993.
19. M E N D E L T: Zygmunt Rytel - w s p ó ł t w ó r c a polskiej nauki o organizacji
i kierownictwie. Wielkopolski Oddział T N O i K , P o z n a ń 1987.
20. M I C H O Ń F: Organizacja i z a r z ą d z a n i e w świetle socjologii i psychologii
pracy. K i W , Warszawa 1982.
21. S T A B R Y Ł A A . : N a u k a o organizacji. P A N , K r a k ó w 1972.
22. S T A N K I E W I C Z W : Historia myśli ekonomicznej, P W N , Warszawa 1983.
23. S T O N E R J . A . F., W A N K E L C h . : Kierowanie. P W E , Warszawa 1992.
24. T A Y L O R F.W.: Z a r z ą d z a n i e warsztatem w y t w ó r c z y m . P o z n a ń 1947.
25. Z I E L E N I E W S K I J.: Organizacja z e s p o ł ó w ludzkich. W s t ę p do teorii
organizacji i kierowania. P W N , Warszawa 1976.
Rozdział 2.
PRZEDMIOT NAUKI „ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE
Tematyka
1. Systematyka organizacji i zarządzania
2. Organizacja - termin i jego definicje
3. Z a r z ą d z a n i e , administrowanie, kierowanie
4. Prawa organizacji
5. Zasady z a r z ą d z a n i a
Cele k s z t a ł c e n i a
Po zapoznaniu się z rozdziałem czytelnik powinien u m i e ć wyjaśnić:
1. C z y m zajmuje s i ę nauka - organizacja i z a r z ą d z a n i e ;
2. Rzeczowy, c z y n n o ś c i o w y i atrybutowy sens pojęcia - organizacja;
3. Co to jest z a r z ą d z a n i e , administrowanie, kierowanie i w y s t ę p u j ą c e m i ę d z y n i m i
zależności;
4. Podstawowe prawa organizacji;
5. Zasady z a r z ą d z a n i a .
Wprowadzenie
Organizacja i zarządzanie jest nauką w z g l ę d n i e młodą, bowiem pierwsze opracowania teoretyczne na temat organizowania działań ludzkich powstały na przełomie
X I X i XX wieku. Wraz z rozwojem cywilizacji doskonaliły i rozwijały się badania nad
procesami związanymi z działaniami z e s p o ł o w y m i . Wzrastało zapotrzebowanie na
naukowe opracowanie z a c h o w a ń sformalizowanych grup ludzkich w y p o s a ż o n y c h
w środki materialne. Przedmiotem badań były w c i ą ż nowe obszary społeczne, w tym
organizacje gospodarcze, polityczne i również wojskowe. Badania były i są prowadzone w układach makro i mikro organizacyjnych. Jednocześnie następował szybki postęp
w zastosowaniu do rozwiązywania złożonych p r o b l e m ó w organizacyjnych - innych
dziedzin nauki (matematyki, teorii systemów, psychologii, socjologii itd.). Wystąpiło
zjawisko wzajemnego przenikania się nauk o zarządzaniu z dociekaniami innych dyscyplin naukowych. Na współczesnym etapie rozwoju organizacji i zarządzania istnieje
więc konieczność dokonania systematyki tej nauki w celu uzmysłowienia sobie jej
odrębności i z w i ą z k ó w z innymi naukami. Ze w z g l ę d u na odbiorców podręcznika konieczne jest także u ś w i a d o m i e n i e sobie ścisłego związku kierowania i administrowania z zarządzaniem, a jednocześnie ich specyfiki gospodarczej. Natomiast znajomość praw organizacji i zasad zarządzania powinna s t a n o w i ć kardynalną p o d s t a w ę działań
każdego menedżera.
1. Systematyka organizacji i z a r z ą d z a n i a
Przedmiotem nauki - organizacja i z a r z ą d z a n i e - są organizacje i z a c h o d z ą c e