|
Guzy i raki odbytu są częstsze, bo kał
zalega najdłużej w dolnych partiach kiszki stolcowej.
- Związki przyczynowe między rakami i innymi chorobami prze-
wodu pokarmowego a odżywianiem są wciąż jeszcze badane.
Dr Burkitt twierdzi; „człowiek nauczył się strzec przed cholerą,
unikając skażonej wody sto lat przed tym, zanim wirus tej choroby
został wyizolowany". Przy czym jadanie żywności bogatej w błon-
nik nie jest żadną nowością, ale powrotem do tego, do czego nasz
organizm przyzwyczajony był przez całe tysiąclecia.
Dla tych, którzy lubią tabelki — proponujemy dane, ile błonnika
można znaleźć w porcji różnych produktów4). Ale dodajmy, że
ostatnio podejrzewa się, iż tym czynnikiem w błonniku, który
obniża cholesterol, ratuje serce itp., jest krzem. Okazało się
bowiem, że skutecznie działają tylko otręby bogate w ten pierwia-
stek. Dziś się nawet mówi: „Krzem jest dowodem skuteczności
otrąb". Usuwając błonnik z produktów spożywczych usuwa się
i krzem.
Produkt
Śliwki suszone
Jabłka
Szpinak gotowany
Ziemniaki
Migdały
Śliwki świeże
Fasolka biała
Kukurydza
Porcja Błonnik (w g)
5 sztuk 8,2
1 średnie 6,8
1/2 szklanki 5,7
1 średni 5,3
1/4 szklanki 5,1
4 sztuki 4,6
1/2 szklanki 4,2
1/2 szklanki 3,9
4) Sharon Faelton: MfnęrtfJs for Heaffh. Rhodale Press, Emmaus, pA.
i.
20 ,
Produkt Porcja Błonnik (w g)
Groszek świeży
Czarna jagoda
Soczewica
Gruszka
Banan
Pomarańcza
Chleb z pełnego przemiału
Morele
Brokuły gotowane
Rodzynki
Cukinia
Selery
Marchew gotowana
Brukselka
Cebula gotowana
Truskawki
Orzechy laskowe
Buraki
Płatki owsiane
Pomidory
Ogórek
Brzoskwinia
1/2 szklanki : 1/2 szklanki 3 1/2 szklanki 3 1 sztuka . 1 sztuka : 1 sztuka 1 1 kromka ; 4 sztuki : 1/2 szklanki 2 1/4 szklanki .2 1/2 szklanki 1 1 łodygi ; 1/2 szklanki 3 1/2 szklanki 1 1/2 szklanki 1 1/2 szklanki 3,8 ».7 »,7 t,5 »,2 2.9 2,7 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4 2,2 ,8 ,6 ,6
1/4 szklanki ,6
1/2 szklanki ,5
1/4 szklanki ,4
1 sztuka ,4
1/2 szklanki ,1
1 sztuka ,0
' Co i jak jeśćl
Nie należy sobie wyobrażać, że dorzucenie garści otrąb do
naszego codziennego menu — już nas uratuje przed wszystkimi
chorobami współczesnej cywilizacji. Niemniej jednak może pomóc.
Przy tym badania, przeprowadzane na zwierzętach dowodzą, że
nie tylko otręby są skuteczne, bo podobnie działa ta sama ilość
błonnika, przyswojona w formie pełnego ziarna (ciemne pieczywo,
kasze itp.).
Należy jadać warzywa i owoce surowe, możliwie nie obierane.
Trzeba też jedząc długo żuć. Błonnik jest „paszą objętościową" —
daje uczucie sytości, a nie tuczy. Przechodząc szybciej przez prze-
wód pokarmowy, obniża produkcję insuliny i cholesterolu, a także
hamuje zamianę cukrów na tłuszcz.
Prof. Tremolieres twierdzi, że wystarczy 300 g białego pieczywa
zastąpić 300 g chleba razowego, aby podwoić naszą dzienną rację
błonnika. Grupa angielskich uczonych z uniwersytetu w Edynburgu
zaleca, aby dziennie dostarczać organizmowi 15 g otrąb (ok. 1
kopiasłej łyżeczki) oraz 200 g warzyw i owoców bogatych w celu-
21
lożę. Można też te 15 g otrąb zastąpić 65 g mąki pszennej z peł-
nego przemiału ziarna.
Ale, jak poznać, czy tej celulozy mamy w organizmie dość?
Dr Burkitt daje praktyczną radę: jeśli stolec jest bez trudu wyda-
lany, o właściwej konsystencji, miękki — to w porządku. Aby taki
łatwiej osiągnąć, warto też unikać nadmiaru cukru i słodyczy,
a także tłuszczów. Nadmierne ich spożycie koreluje też z częstoś-
cią występowania raka piersi, miażdżycy i zawałów.
Ze statystyki
Statystyka wykazała, że rak piersi znacznie częściej atakuje
kobiety o małej aktywności seksualnej (m. in. zakonnice). A matki,
które przed 18 rokiem życia karmiły dziecko piersią, wydają się
być częściowo (w 1/3) uodpornione na tę chorobę5). Kobiety
azjatyckie cierpią na raka piersi nieporównanie rzadziej od Europe-
jek. W Japonii zdarza się 3,8 przypadków na 100 tysięcy. We
Francji choroba ta występuje 4 razy częściej, a w Stanach Zjedno-
czonych 6 razy częściej. Ale jeśli jakaś azjatycka grupa etniczna
zawędruje do Stanów czy Europy i żyje jak ludność miejscowa —
liczba wypadków choroby wyrównuje się. Przykładem mogą być
Japonki w Los Angeles.
Badania na myszach wykazały, że gdy się je karmi żywnością
bogatą w tłuszcz i to zasobny w cholesterol — też chorują na ten
rodzaj nowotworu. Szukano również korelacji między spożyciem
cukru a rakiem piersi.
W Anglii, gdzie najwcześniej z krajów europejskich jadano
cukier trzcinowy, przez 250 lat przypadało ok. 2 kg cukru rocznie
na osobę. Obecnie przypada 60 kg. W badaniach na zwierzętach
dowiedziono, że zwiększona ilość cukru w pożywieniu zwiększała
poziom cholesterolu w ich krwi.
Przy okazji okazało się, że i wapń może być winien. Otóż
w Japonii, gdzie przypadków raka jest mało, spożycie wapnia wy-
nosi 350 mg na dobę. Najwyższe spożycie tego składnika notuje
się w Kanadzie, gdzie mieszkańcy przyswajają ok. 1,5 g dziennie
na osobę. Głównie zresztą z nadmiaru mleka i produktów mlecz-
nych, tłustych, bogatych w cholesterol i wapń. Ale czy to rzeczy-
wiście wapń jest winien? Badania ciągle trwają. Również i oskarża-
nie cholesterolu, tłuszczów i cukru — to jeszcze hipotezy.
Niektórzy biochemicy próbują zrzucić winę na gruczoły nad-
nerczy, a w każdym razie włączyć je do listy winowajców. Nad-
5) „Nutritiort and Cancer" 1979 vol. 1, nr 2, The Franklin Institute Press.
22
miar tłuszczu bowiem sprzyja wydzielaniu estrogenów z nadnerczy,
a te zwiększają ilość hormonów w organizmie, co może być za-
czątkiem szkodliwej przemiany materii.
Jeśli chodzi o nowotwory atakujące przewód pokarmowy —
sprawa jest prosta. Tu wiadomo, że odpowiednia dieta wydatnie
zmniejsza prawdopodobieństwo choroby. Jak ta dieta ma wyglądać?
l^lca rad żywieniowych
|
