211 zdanie 2 k.p. pracownik jest obowi¹zany
w szczególnoœci:
1) znaæ przepisy i zasady bezpieczeñstwa i higieny pracy, braæ udzia³ w szkoleniu i instrukta¿u z tego zakresu oraz poddawaæ siê wymaganym egzaminom sprawdzaj¹cym,
2) wykonywaæ pracê w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz stosowaæ siê do wydawanych w tym zakresie poleceñ i wskazówek prze³o¿onych,
3) dbaæ o nale¿yty stan maszyn, urz¹dzeñ, narzêdzi i sprzêtu oraz o porz¹dek i ³ad w miejscu pracy,
4) stosowaæ œrodki ochrony zbiorowej, a tak¿e u¿ywaæ przy-
dzielonych œrodków ochrony indywidualnej oraz odzie¿y i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
5) poddawaæ siê wstêpnym, okresowym i kontrolnym oraz in-
nym zaleconym badaniom lekarskim i stosowaæ siê do wskazañ lekarskich,
61
6) niezw³ocznie zawiadomiæ prze³o¿onego o zauwa¿onym w za-k³adzie pracy wypadku albo zagro¿eniu ¿ycia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec wspó³pracowników, a tak¿e inne osoby znajduj¹ce siê w rejonie zagro¿enia, o gro¿¹cym im niebezpieczeñstwie, 7) wspó³dzia³aæ z pracodawc¹ i prze³o¿onymi w wype³nianiu
obowi¹zków dotycz¹cych bezpieczeñstwa i higieny pracy.
Obowi¹zkiem pracownika jest znaæ nie tylko przepisy, ale równie¿ zasady bezpieczeñstwa i higieny pracy wykszta³cone przez do-
œwiadczenie ¿yciowe, czy te¿ wynikaj¹ce z wiedzy ogólnej lub z przes³anek naukowych. Nie jest bowiem mo¿liwe uregulowanie przepisami wszystkich mo¿liwych sytuacji, jakie mog¹ wystêpowaæ w procesie pracy, bior¹c pod uwagê ró¿norodnoœæ stosowanych technologii, specyfikê poszczególnych ga³êzi produkcji i nieustanny postêp techniczny. Znajomoœæ sprawdzonych w praktyce zasad bezpiecznej pracy jest wiêc obowi¹zkiem ka¿dego pracownika. Aby pracownik posiad³ znajomoœæ przepisów oraz zasad bezpieczeñstwa i higieny pracy, jest obowi¹zany braæ udzia³ w szkoleniu i instrukta¿u z tego zakresu oraz poddawaæ siê wymaganym egzaminom
sprawdzaj¹cym (art. 211 pkt 1 k.p.). Szczegó³owo na temat szkolenia w zakresie bhp jest mowa w rozdziale IX).
Stosownie do art. 211 pkt 2 k.p. pracownik jest obowi¹zany wykonywaæ pracê w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz stosowaæ siê do wydawanych w tym zakresie poleceñ i wskazówek prze³o¿onych. Poznane w czasie szkolenia wstêpnego i szkolenia okresowego przepisy oraz zasady bezpieczeñstwa i higieny pracy pracownik jest obowi¹zany przestrzegaæ w praktyce, wykonuj¹c pracê w taki sposób, by nie stwarzaæ zagro¿eñ dla zdrowia lub ¿ycia w³asnego oraz innych pracowników. W szczególnoœci obowi¹zany jest stosowaæ w³aœciwe metody pracy i u¿ywaæ w³aœciwych narzêdzi i materia³ów, zgodnie z ich przeznaczeniem. Ogólny obowi¹zek pracowniczy, wynikaj¹cy z art.
100 § 1 k.p., nakazuje do³o¿enie nale¿ytej starannoœci i sumienno-
œci przy wykonywaniu pracy, a tak¿e stosowania siê do poleceñ prze³o¿onych, które dotycz¹ pracy, je¿eli nie s¹ one sprzeczne z przepisami prawa pracy. Wykonywanie poleceñ i wskazówek prze-62
³o¿onych, dotycz¹cych zarówno metod wykonywania pracy, jak i postêpowania pracowników w toku jej wykonywania oraz stosowania œrodków zabezpieczaj¹cych przed zagro¿eniami, ma istotne znaczenie dla stanu bezpieczeñstwa pracy.
Pracownik jest obowi¹zany dbaæ o nale¿yty stan maszyn i innych urz¹dzeñ technicznych, narzêdzi i sprzêtu oraz o ³ad i porz¹-
dek w miejscu pracy (art. 211 pkt 3 k.p.). Pracownik obowi¹zany jest zatem u¿ytkowaæ w³aœciwie powierzone mu maszyny, urz¹dzenia i inny sprzêt, a przede wszystkim przestrzegaæ instrukcji obs³u-gi i wskazówek prze³o¿onych, dokonywaæ niezbêdnych przegl¹dów i konserwacji. O nieprawid³owoœciach w dzia³aniu maszyn i innych urz¹dzeñ technicznych powinien informowaæ bezpoœredniego prze³o-