Można też przegra 304.
r 8886!i.
Ryć.
9.
Scena psychodramatyczna Moreno wadząc psychodramę w środku koła utworzonego przez widzów w jakimkolwiek pomieszczeniu.
Uepiej jest jednak urządzić małą scenę, odpowiednio do wielkości zespołu, która wprowadzi pożądaną atmosferę.
2.
Pacjent czy protagonista ma odgrywać na scenie sam siebie, w przeciwieństwie do aktora, którego własne, ja"powinuno zginąć w odgrywanej roli.
Celem psychodramy nie może być uczynienie pacjenta aktorem, lecz tylko
doprowadzenie do tego, żeby był na scenie W@, czym jest w raeczywistości, i żeby miał możność Wyrazić to jasno.
Ważnym elementem odtwarzania określonej roli jest ekspresja emocji (dcting aut)
.
Wyrazistość gry jest uzależniona od osobistych, wewnętrzWchprzeżyć pacjenta: pacjent amgażuje się uczuciowo W przeżywaną akcję, tak, że może nawet wypaść z role oBwarzana w czasie gry złość może przejść w prawdziwą złość.
8 Reżyser (kierownik zespołu psychodramatyczne.
20-Psychoterapia...
305.
go, dyrektor) musi być w każdej chwili przygotowany do włączenia do
akcji dramatycznej każdego ważniejszego symptomu, występującego u pacjenta w czasie gry: musi poprowadzić grę tak, żeby umożliwiała pacjentowi identyfikację Strona 134
Psychoterapia kierunki metody badania.txt
z graną postacią i kontakt z publicznością.
Jednocześnie opracowuje interpretację wykorzystując uwagi pomocniczych aktorów i reakcje publiczności.
4.
Aktorzy pomocniczy (pomocniczy terapeuci) są do dyspozycji, aby pomóc stworzyć sytuację dramatyczną, grają role, których pacjent sobie życzy, i jednocześnie są pomocą dla reżysera podczas interpretacji, 5.
Jako publiczność psychodramy najodpowiedniejsza jest zainteresowana grupa.
Można ją wykorzystać do tego, żeby pomóc pacjentowi, a jednocześnie za pomocą odgrywanej na scenie akcji można wywierać na nią właściwy wpływ terapeutyczny.
Członkowie grupy mogą się włączać do gry, jeżeli problemy odtwarzane w czasie gry odnoszą się do nich: dla wielu członków grupy mających podobne problemy odgrywane sceny są obiektywizacją ich trudności i jako widzowie mogą oni przeżywać katharsis.
Dla pacjenta grającego na scenie reakcja publiczności stanowi rezonans i korygujący kontakt z opinią społeczną.
Przy metodzie psychodramy można zastosować kilka różnych technik: podajemy 5
najważniejszych: a.
Granie roli samego siebie.
Pacjent gra sarn siebie w interakcji z kimś innym (albo z kilkomia innymi osobami) .
Przy odtwarzaniu jakiegoś konfliktu kontrpartnerem pacjenta noże być ta sama osoba, z którą miał konflikt, np.dwaj członkowie grupy odgrywają swój prawdziwy spór, albo mąż odtwarza wraz ze swoją żoną typowy problem ich pożycia
małżeńskiego.
Częściej ednak partnerem gry jest aktor pomocniczy.
Pacjen.
**r.
łowi można zaproponować, żeby sam wybrał sobie jako partnera tego
członka grupy, który odpowiada jego wyobrażeniu o rzeczywistym partnerze.
Kolejno może w tej roli wystąpić kilku pomocniczych aktorów: chcąc wniknąć głębiej w sytuację, można przegrać z różnymi aktorami pomocniczymi kilka różnych wersji.
Gra może też odtworzyć wersję zaplanowanego albo oczekiwanego zachowania się pacjenta w przyszłości.
b.
Monolog.
Pacjent znajduje się sam na scenie i myśli głośno.
Mówi sam do siebie, wypowiada uwagi i myśli, które mu się nasuwają, wyraża swoje motywy i uczucia wewnętrzne, sarn komentuje sytuację, swoje zachowanie i zachowanie innych, rozważa matywy swojego postępowania i ocenia sam siebie.
W przeciwieństwie do grania roli samego siebie, nie ujawnia tu swoich reakcji zewnętrznych, lecz swój stan wewnętrzny.
c.
Nobounór juko, sumienie".
Jeden z aktorów pomocniczych, liter ego, wczuwa się w uczucia protagonisty, stara się wyrazić jego lęki, wrogość czy miłość, to, czego protagonista nie potrafi uczynić: ucieleśnia jego głos wewnętrzny.
Jego zadaniem jest wyąowiadanie myśli, które prawdopodobnie nasuwają się protagoniście, ale których on nie wypowiada.
Wypowiada pewne hipotezy, które prowokują protagonistę do akceptacji albo sprzeciwu.
Na scenie aktor pomocniczy siedzi obok pacjenta, jest z nim w interakcji jako jego własne ja, podwojone fizycznie w przestrzeni, albo jako, sumienie"sJeJe za nim.
Jako część protagonisty, sumienie"mówi w pierwszej osobie.
Można użyć tej techniki tak przy graniu roli samego siebie (sobowtór prowadzi za protagonistę przy odtwarzaniu krytycznych sytuacji jego pizypuszczalny
wewnętrzny monolog) , jak i przy monologu protagonisty (sobowtór jako
"sumienie"podsuwa pacjentowi inne spojrzenie na sprawę czy na pobudki) .
307.
d.
Wymiana roli.
Kiedy w odgrywanej scenie dochodzi do konfliktu pacjenta z jakąś osobą z jego otoczenia, pacjent przejmuje rolę tej osoby, a rolę pacjenta przejmuje aktor pomocniczy.
Strona 135
Psychoterapia kierunki metody badania.txt
Tak np.pacjent gra rolę rwo jej żony, swojego przełożonego czy podwładnego itd.
Wymiana roli zmusza go, żeby się wczuł w sposób myślenia drugiego człowieka i widział sam siebie jego OCZRTDI.
e.
Zwierciadło.
Pomocniczy aktorzy przedstawiają portret protagonisty w jego obecności, przedstawiają sceny z jego życia i sposób jego zachowania się.
Sam pacjent nie jest na scenie.
Siedzi na widowni, przygląda się i komentuje.
Ma możność obserwować swoje zachowanie jak w zwierciadle.
Moreno podaje, że jeden z jego współpracowników wymienił 351 rozmaitych technik psychodramatycz.
Ryć.
10.Etiuda psrchó-drunaGezna W hamwaju.
308.
pych.
W zasadzie są to, oczywiście, drobne odmiany podanych technik i ewentualne kombinacje psychodramy z innymi metodami psychoterapeutycznymi (hipnozą, lekami, odgrywaniem snów itp) .
Bardzo ważną pomocniczą rolę w psychodramie może spełniać muzyka (Strossnż, l 969) .
Przy zapoznawaniu grupy z techniką psychodramy bardzo przydatne okazały się krótkie psychodramatyezneetiudy o wyznaczonym z góry temacie: dla ilustracji podajemy kilka tematów takich etiud.
Tematy umożliwiające udział większej liczby tsób: środek komunikacji (w tramwaju, po-ciągu, autobusie) , wizyta (uroczystość urodzinawa, goście z zakładu prac) , sklep (brak towaru, sprzedaż spoć lady, kolejka po mięso, kłoć się pcha poza kolejką) , poczekalnia lekarza (w ośrodku, u psychiatry) .
Tematy małżeńskie: spóźniony powrót męża, mąż po sobie me sprząta, nie troszczy się o rodlną, brak pieniędzy, niegrzeczne dzieci, zbyt troskliwa żona,
obojętność seksualna żony, zazdrość, stosunek do telewizji Rodzice i dzieci: dziecko źle się uczy, syn zacz*na palić, córka późno wraca do domu, córka oznajmia, że jest w ciąży.
Tematy z miejsca pracy: wezwanie do kierownika na nieprzriemnąrozmowę,