KR = KK + (δ+d)
NR = NK + (δ+d)
KR = KK + (δ+d)
NR = NK + (δ+d)
Sumê algebraiczn¹ deklinacji i dewiacji nazwano ca³kowit¹ poprawk¹ kompasu magnetycznego (cp), której znak zale¿y od wyniku dodawania cp = (±δ) + (±d)
czyli
KR = KK + (±cp)
NR = NK + (±cp)
KK = KR – (±cp)
NK = NR – (±cp)
Podane zale¿noœci mo¿na sprowadziæ do schematów zwanych „schodkami nawigatora”
Obliczanie kursu i namiaru kompasowego
KR
=
.......
°
NR
= .......
°
-
d
=
.......
°
-
d
= .......
°
KM
=
.......
°
NM
= .......
°
-
δ
=
.......
°
-
δ
= .......
°
KK
=
.......
°
NK
= .......
°
Obliczanie kursu i namiaru rzeczywistego
KK
=
.......
°
NK
= .......
°
+
δ
=
.......
°
+
δ
= .......
°
KM
=
.......
°
NM
= .......
°
+
d
=
.......
°
+
d
= .......
°
KR
=
.......
°
NR
= .......
°
Jak widaæ zasady obliczania namiarów s¹ podobne do zasad okreœlania kursów.
Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e wartoœæ dewiacji magnetycznej zale¿y od aktualnego kursu jachtu, wiêc i ca³kowita poprawka odnosi siê do kursu, a nie do namiaru.
Wykreœlanie na mapie lini kursu
Wykreœlanie na mapie linii namiaru
K¹t drogi po wodzie, poprawka na wiatr
Kurs rzeczywisty nie jest równoznaczny z kierunkiem poruszania siê jachtu, gdy¿ jacht dryfuje. Dryfem jachtu, zwanym te¿ poprawk¹ na wiatr (pw), jest jego zboczenie z kursu rzeczywistego pod wp³ywem wiatru.
Jacht p³yn¹cy lewym halsem dryfuje w prawo, a wiêc jego dryf jest dodatni (+). Jacht p³yn¹cy prawym halsem ma dryf ujemny (-). Przy wiatrach z ty³u dryf jest równy zeru.
Uwzglêdniaj¹c k¹t dryfu otrzymuje siê kierunek jachtu po wodzie. K¹t drogi po wodzie (KDw) jest to k¹t zawarty miêdzy pó³noc¹ geograficzn¹ a kierunkiem ruchu jachtu wzglêdem wody.
Po uwzglêdnieniu dryfu „schodki nawigatora” przyjmuj¹ postaæ: Obliczanie kursu kompasowego.
KDw
= .......
°
-
pw
= .......
°
KR
= .......
°
-
d
= .......
°
KM
= .......
°
-
δ
= .......
°
KK
= .......
°
Obliczanie k¹ta drogi nad dnem.
KK
= .......
°
+
δ
= .......
°
KM
= .......
°
+
d
= .......
°
KR
= .......
°
+
pw
= .......
°
KDw
= .......
°
Uwaga: poprawka na wiatr nie ma wp³ywu na wartoœæ namiaru, nie nale¿y jej wiêc uwzglêdniaæ podczas obliczania namiarów.
Opis kreski kursowej na mapie
Na mapie rysujemy kreskê K¹ta Drogi po Wodzie, natomiast nad kresk¹, równolegle do niej opisujemy Kurs Kompasowy (KK=_ _ _), Ca³kowit¹ Poprawkê Kompasu (cp=±_) i Poprawkê na Wiatr (pw= ±_).
Pomiar prêdkoœci. Log. Wspó³czynnik korekcyjny logu.
Do okreœlania prêdkoœci na jachcie s³u¿y log
Wyró¿niamy nastêpuj¹ce rodzaje logów:
- hydromechaniczne
- hydrodynamiczne (ciœnieniowe)
- indukcyjne (elektromagnetyczne)
- hydroakustyczne (dopplerowskie)
- inercyjne
Log hydromechaniczny
Logi hydromechaniczne starego typu, zwane równie¿ logami œrubowymi lub wiatraczkowymi, sk³adaj¹ siê ze œruby holowanej na d³ugiej loglinie i mechanizmu - licznika, który wskazuje przebyt¹ drogê jachtu. Zasada pracy logu polega na obracaniu œruby przez strumieñ wody wywo³any ruchem jachtu. W nowszych typach œruba, znajduj¹ca siê w wysuwanym przez dno jachtu trzonie, zwiera i rozwiera specjalny uk³ad steruj¹cy styków elektrycznych.
W takt pracy styków steruj¹cych uruchamiany jest licznik przebytej drogi. Prêdkoœæ mo¿na uzyskaæ poœrednio, zliczaj¹c liczbê przesuniêæ wskazówki dziesiêtnej licznika drogi w okreœlonym czasie.
Log hydrodynamiczny (ciœnieniowy)
Zasada pracy logów ciœnieniowych oparta jest na prawie Pitota, zgodnie z którym ciœnienie wywierane przez przemieszczaj¹cy siê strumieñ wody na odpowiedni¹ powierzchniê jest proporcjonalne do kwadratu prêdkoœci tego strumienia.
Poniewa¿ prêdkoœæ przemieszczania siê strumienia wody zale¿y od prêdkoœci jachtu, wiêc log wskazuje jednoczeœnie jego prêdkoœæ.
Logi ciœnieniowe wskazuj¹ tylko prêdkoœæ, natomiast drogê jachtu uzyskuje siê poœrednio, dziêki zastosowaniu w logu dodatkowego urz¹dzenia mno¿¹cego prêdkoœæ przez czas.
Log indukcyjny (elektromagnetyczny)
Zasadnicz¹ rolê w pracy logu indukcyjnego odgrywa czujnik sk³adaj¹cy siê z cewki i dwóch elektrod umieszczonych pod dnem jachtu. Cewka zasilana napiêciem przemiennym wytwarza w wodzie, wokó³ czujnika, strumieñ pola magnetycznego prostopad³y do kursu jachtu i do p³aszczyzny elektrod znajduj¹cych siê po obydwu stronach czujnika. Pod wp³ywem wolnych jonów wody, op³ywaj¹cych œcianki boczne czujnika, linie pola magnetycznego uginaj¹