prawnych

Dzieci to nie książeczki do kolorowania. Nie da się wypełnić ich naszymi ulubionymi kolorami.

Bli�sza jego analiza nale�y do teorii prawa.
Podzia� prawa na publiczne i prywatne zosta� zdecydowanie odrzucony
przez doktryn� marksistowsk�, kt�ra g�osi�a (za s�ynn� wypowiedzi� Lenina:
"Dla nas nie ma nic prywatnego"), �e w ka�d� ga�� prawa zaanga�owany jest
interes publiczny. W konsekwencji tego koncepcja ta by�a - z du�� szkod�
dla dalszych bada� - eliminowana z naszej doktryny i orzecznictwa.
VI. Termin "prawo", a wi�c i termin "prawo cywilne", ma w j�zyku
polskim dwojakie znaczenie. To, co powiedziano, odnosi si� do prawa cywil-
nego jako okre�lonego zespo�u norm prawnych, a wi�c do prawa w znaczeniu
przedmiotowym. Od prawa cywilnego w takim znaczeniu nale�y odr�ni� prawo w
znaczeniu podmiotowym, kt�rym to terminem okre�la si� pewne uprawnienie lub
zesp� uprawnie�, wynikaj�cych z okre�lonego stosunku prawnego, a
przys�uguj�cych podmiotowi prawa na podstawie prawa w znaczeniu
przedmiotowym (o poj�ciu prawa podmiotowego - patrz rozdz. VI). Jako
przyk�ady cywilnych praw podmiotowych mo�na przytoczy�: prawo w�asno�ci,
prawo u�ytkowania, prawo wynikaj�ce ze stosunku najmu itp. Og�lnie mo�na
powiedzie�, �e prawo cywilne (liczba pojedyncza) w znaczeniu przedmiotowym
reguluje prawa cywilne (liczba mnoga) w znaczeniu podmiotowym. Wyraz
"prawo" u�yty bez bli�szego okre�lenia oznacza - zale�nie od kontekstu, w
jakim zosta� wypowiedziany - b�d� prawo w znaczeniu przedmiotowym, b�d� w
znaczeniu podmiotowym.
� 2. ZAKRES PRAWA CYWILNEGO
I. Jak ju� o tym by�a mowa w � 1, �adne criterium divisionis- nie
umo�liwia przeprowadzenia �cis�ej granicy mi�dzy poszczeg�lnymi ga��ziami
prawa. Dzieje si� tak dlatego, �e sfery regulacji r�nych, zw�aszcza
pokrewnych dyscyplin zachodz� na siebie, jak i z tego powodu, �e
zmieniaj�ce si� uwarunkowania polityczne i spo�eczno-gospodarcze powoduj�
stopniowe wyodr�bnianie si� nowych ga��zi prawa z dotychczasowych,
macierzystych. W doktrynie rodzi si� wiele kontrowersji co do tego, czy
zesp� wyodr�bniaj�cych si� uregulowa� jest ju� now�, samodzieln� ga��zi�
prawa, czy tylko wyspecjalizowanym dzia�em dotychczasowej dyscypliny,
takiej jak w szczeg�lno�ci prawo cywilne.
[Sprawa wytyczenia zakresu prawa cywilnego ma znaczenie nie tylko z
punktu widzenia nauki prawa, ale tak�e praktyki; tak wi�c wed�ug art. 1
k.p.c, przepisy tego kodeksu normuj� post�powanie s�dowe w sprawach z
zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opieku�czego oraz prawa pracy, jak
r�wnie� w innych sprawach, do kt�rych stosuj� si� one z mocy ustaw
szczeg�lnych, przy czym wszystkie te sprawy nazwane zosta�y "sprawami
cywilnymi". Jak wi�c z tego wynika, ustalenie charakteru cywilnoprawnego
danego stosunku prawnego ma zasadnicze znaczenie dla kwestii stosowania
k.p.c.; por. W. Siedlecki: Zarys post�powania cywilnego, Warszawa 1966, s.
7 i n. Problem ten istnia� tak�e na tle poprzedniego k.p.c.; por. Z.
Resich: Dopuszczalno�� drogi s�dowej w sprawach cywilnych, Warszawa 1962,
s. 13 i n. oraz powo�ana tam literatura i orzecznictwo. Zagadnienie
rozgraniczenia sfery kompetencji organ�w administracji pa�stwowej i s�d�w
nabiera w praktyce coraz wi�kszego znaczenia, czego charakterystycznym
przyk�adem jest fakt, �e w jednym numerze PUG (1966, nr 3, s. 98 i n.) opu-
blikowane zosta�y a� trzy orzeczenia SN dotycz�ce tej materii (z 19.10.1965
r., z 30.07.1965 r. i z 2.02.1965 r.). Z nowszej literatury - Z. Resich:
Komentarz do k.c., t. I, s. 19 i n.; W. Berutowicz: Post�powanie cywilne w
zarysie, Warszawa 1984, s. 25 i n.]
Spory takie przybiera�y na sile zw�aszcza w systemie realnego
socjalizmu, w kt�rym wyst�powa�y silne tendencje do odrywania od prawa
cywilnego poszczeg�lnych jego cz�ci. Nie by�o to dzie�em przypadku, lecz
konsekwencj� systemu nakazowo-rozdzielczego. Wy��czenie bowiem z prawa
cywilnego regulacji okre�lonych stosunk�w pozwala�o na mniej lub bardziej
(z regu�y bardziej) swobodne zarz�dzanie odg�rne. Natomiast w sferze pano-
wania prawa cywilnego, a wi�c tam, gdzie o obrocie decyduj� same strony
stosunk�w prawnych, na tak� ingerencj� nie ma miejsca. Gwoli sprawied-
liwo�ci wypada doda�, �e w ostatnich latach przed solidarno�ciow� rewolu-
cj�, a wi�c gdy potrzeba reformy gospodarczej by�a ju� powszechnie uznawa-
na, tendencje te uleg�y zahamowaniu.
Skoro o charakterze okre�lonej dyscypliny - jako samodzielnej ga��zi
prawa - rozstrzyga stosowana w jej ramach metoda regulacji, to o wy-
odr�bnieniu si� owej, samodzielnej ju� ga��zi mo�na m�wi� wtedy, gdy w jej
zakresie zaczyna dzia�a� nowa lub co najmniej zmieniona metoda. Musi ona
by� zmieniona na tyle, �e wyodr�bniaj�ca si� dziedzina mo�e by� traktowana
jako samodzielna w tym sensie, �e jej regulacja jest samowystarczalna, a
przy stosowaniu wchodz�cych w jej zakres przepis�w nie zachodzi ju�
potrzeba sta�ego odwo�ywania si� do przepis�w dyscypliny macierzystej. Nie
�wiadczy natomiast samo przez si� o wyodr�bnieniu zastosowana przez
ustawodawc� technika legislacyjna, w szczeg�lno�ci fakt, �e ta nowa
dziedzina zosta�a obj�ta odr�bnym kodeksem. Trzeba jednak zaznaczy�, �e