|
wskazać wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania, wniosek o zastosowanie środków zabezpieczających wobec podejrzanego, który dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności (art. 324 k.p.k.). Wniosek o umorzenie postępowania. Swoich zwolenników w doktrynie ma jednak także odmienne stanowisko, według którego mediacja może wchodzić w grę, również przy innych wnioskach prokuratorskich210. W szczególności wskazuje się tutaj wnioski w przedmiocie kary, powołując się na treść art. 53 § 3 k.k., zgodnie z którym przy wymiarze kary, sąd musi uwzględnić pozytywne wyniki mediacji przeprowadzonej pomiędzy pokrzywdzonym i sprawcą, albo ugodę osiągniętą pomiędzy nimi w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem. Pomijając jednakże, same kontrowersje wokół treści art. 53 § 3 k.k., związane z kwestionowaniem możliwości zawarcia wspomnianej ugody przed prokuratorem można zauważyć, że przedstawione stanowisko, w etapie postępowania przygotowawczego staje się aktualne, tylko w odniesieniu do wymienionych już powyżej prokuratorskich wniosków określonych w przepisach art. 335 § 1 i art. 336 § 1 k.p.k.
Z przepisu art. 335 k.p.k. wynika, że prokurator może za zgodą oskarżonego za zarzucany występek zagrożony karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, wnioskować o rozpoznanie sprawy bez przeprowadzania rozprawy i wymierzenie oskarżonemu kary z zastosowaniem nadzwyczajnego jej złagodzenia, orzeczenie środka karnego - z wyjątkiem przepadku przedmiotów, odstąpienia od wymierzenia kary lub warunkowego zawieszenia wykonania kary, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nie przeprowadzania rozprawy. Konsensualizm tego przepisu ma niejako dwa aspekty: z jednej strony stanowi on polską wersję plea bargaining, z drugiej inspiruje prokuratora do przedłożenia stronom, propozycji przystąpienia do postępowania mediacyjnego.
209 E. Bieńkowska, Regulacja mediacji w nowej kodyfikacji karnej, Jurysta 1998, z. 10/11, s. 43-44.
210 Por. I. Nowikowski [w:] E. Skrętowicz, I. Nowikowski, K. Dudka, E. Kruk, Uczestnicy procesu karnego według nowego.., s. 70, A. Stefański [w:] J. Bratoszewski i in., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, T. II.., s. 97.
144 Ochrona praw autorskich i praw pokrewnych w polskim procesie karnym
O ile więc postępowanie mediacyjne dotyczy stosunków pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzonym, wynikającym z popełnienia przestępstwa, o tyle porozumienie, określone w przepisie art. 335 § 1 k.p.k. odnosi się do uzgodnień oskarżonego z oskarżycielem publicznym. Dla oskarżonego celem wspomnianego porozumienia jest „wytargowanie", jak najmniej dotkliwej kary, dla prokuratora natomiast skłonienie oskarżonego do wyrażenia zgody, na skazanie bez przeprowadzania rozprawy211. W rezultacie zasadniczy przedmiot uzgodnień sprowadza się do kwestii określenia warunków, na jakich oskarżony jest gotów wyrazić zgodę na skazanie. Odwołując się w tym zakresie do doświadczeń zagranicznych warto podkreślić, że w literaturze eksponuje się przede wszystkim problem dobrowolności, składanych przez strony oświadczeń woli. Może zdarzyć się np., że niewielkie dowody winy, jakimi dysponuje oskarżenie, staną się źródłem nacisków na oskarżonego, aby wyraził zgodę na skazanie bez rozprawy212, a tym samym usunął spodziewane trudności dowodowe oskarżania w etapie postępowania jurysdykcyjnego. Jakkolwiek należy pamiętać, że prokuratorski wniosek bazujący na porozumieniu oskarżyciela publicznego z oskarżonym, ma tylko charakter wspólnej propozycji kierowanej do sadu213 i nie jest dla tego ostatniego wiążący, co wynika a contrario z przepisu art. 343 § 1 zd. 1 k.p.k.
Spośród wymienionych w przepisie art. 335 § 1 k.p.k. warunków, których realizacja jest konieczna dla wystąpienia przez oskarżyciela publicznego do sądu z wnioskiem o skazanie oskarżonego bez przeprowadzania rozprawy, zwraca uwagę zagadnienie ,nie budzących wątpliwości okoliczności popełnienia przestępstwa".
|
