różnice w uzdolnieniach były widoczne
w niewielkim stopniu - 70 % badanych. Za dość wyraźnie dostrzegalnymi
różnicami w możliwościach uczniów opowiedziało się 26,7% badanych
należących do tej grupy. Natomiast tylko 3,3% respondentów stwierdziło,
że różnice w uzdolnieniach uczniów były widoczne w dużym stopniu.
Rozkład procentowy odpowiedzi w poszczególnych grupach respondentów
(w przypadku szkół podstawowych) wynika z niezbyt trudnego do
przyswojenia materiału dydaktycznego. Chociaż i w tym przypadku można
mówić o indywidualnych zdolnościach poszczególnych osób.
Jeżeli chodzi o absolwentów gimnazjów w małych miejscowościach to
największy odsetek stanowili respondenci, którzy uznali, że różnice w
możliwościach uczniów były dostrzegalne w stopniu dość wyraźnym - 50 %
tej grupy badanych. Po równo rozłożyły się głosy opowiadające się za
różnicami widocznymi w niewielkim i dużym stopniu - po 25 %.
Identyczna sytuacja zaistniała w przypadku respondentów, którzy ukończyli
gimnazja w miejscowościach od 5 do 50 tys. mieszkańców. Było to
odpowiednio 25% - w niewielkim stopniu, 50% - w stopniu dość wyraźnym
i 25% w dużym stopniu. Natomiast absolwenci gimnazjów w dużych
36

miastach stwierdzili, że różnice w uzdolnieniach uczniów z ich klasy były
widoczne w dość wyraźnym stopniu (43,3%). Pozostali badani należący do
tej grupy stwierdzili, że różnice były dostrzegalne w niewielkim stopniu (30
%) oraz 26,7% uznało, że fakt ten zaistniał i był widoczny w dużym
stopniu.
Interesujący jest obraz, który przedstawili respondenci będący
jednocześnie absolwentami szkół średnich w małych miejscowościach.
Otóż tylko 10 % badanych uznało, że różnice w ich klasach były widoczne
w stopniu niewielkim. Dużo więcej, bo 40% respondentów uznało, że dość
wyraźnie dostrzec można było możliwości poszczególnych uczniów.
Natomiast aż 50 % badanych uznało, że różnice w uzdolnieniach kolegów i
koleżanek z klasy widoczne były w dużym stopniu.
Różnice w uzdolnieniach uczniów (na poziomie gimnazjum) wydają się
łatwe do zauważenia ze względu na fakt, iż klasy mają profil ogólny. Każdy
z uczniów posiada indywidualne predyspozycje, dlatego też w przypadku
klasy o profilu ogólnym różnice w możliwościach poszczególnych osób są
Å‚atwo dostrzegalne.
Jeżeli chodzi o absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w średniej
wielkości miejscowościach to 30% z nich stwierdziło, że różnice w
uzdolnieniach były mało dostrzegalne, 45% uznało, że jednak były dość
wyraźne a 25% respondentów uważało, że były one widoczne w dużym
stopniu.
W przypadku absolwentów szkół średnich w dużych miastach, sytuacja
miała się nieco inaczej. Otóż najwięcej, bo 40 % badanych uznało, że
różnice w możliwościach poszczególnych uczniów były widoczne w dużym
stopniu. W kolejności malejącej następni byli studenci, którzy stwierdzili,
że w ich klasach w dosyć wyraźnym stopniu można było zauważyć różnice
w uzdolnieniach uczniów - stanowili oni 33,3% tej grupy. Najmniejszy
odsetek stanowili respondenci, którzy uznali, że w ich klasach różnice w
możliwościach uczniów były słabo widoczne - 26,7%.
Jeżeli analizujemy powyższe zagadnienie odnosząc je do uczniów szkół
średnich, to należy skonfrontować wypowiedzi respondentów z
przynależnością do danej klasy. Otóż, badani nie musieli należeć do klas o
tym samym nachyleniu przedmiotowym, co wiąże się z tym, że każdy z
nich miał inny punkt widzenia na uzdolnienia kolegów i koleżanek z klasy.
Oznacza to, że łatwiej zauważyć osobę, która będąc w klasie matematycznej
przejawia uzdolnienia językowe itp. Ponadto, załóżmy, że uczniów klasy o
profilu humanistycznym wyróżniają zdolności tylko w kierunku języka
polskiego, historii czy wiedzy o społeczeństwie. W sytuacji, gdy taka klasa
liczy 30 osób i uzdolnienia tych 30 osób są identyczne, zdolności
humanistyczne nie są niczym specjalnym i łatwo dostrzegalnym, ponieważ


37

sÄ… oczywiste. Dlatego interesujÄ…ce jest czy respondenci analizowane
zagadnienie odebrali, jako różnice w predyspozycjach do określonego
przedmiotu czy też jako różnice w tempie przyswajania materiału
dydaktycznego z danego przedmiotu.
Reasumując, największy odsetek respondentów uznał, że podczas nauki
w szkole podstawowej, różnice w uzdolnieniach uczniów były dostrzegalne
w niewielkim stopniu - 63,3%. Dużo mniej, bo 26,7% studentów
stwierdziło, że jednak różnice były dość wyraźne. Natomiast 10% uznało,
że były one widoczne w dużym stopniu.
W przypadku absolwentów gimnazjów głosy rozłożyły się dość
równomiernie. 26,7% badanych uznało, że prawie niedostrzegalne były
różnice w uzdolnieniach uczniów. Z kolei 25,5% studentów stwierdziło, że
były one widoczne w dużym stopniu. Natomiast najwięcej, bo 47,8%
respondentów uznało, że różnice te są widoczne w dość wyraźnym stopniu.
Również analizując wypowiedzi absolwentów szkół średnich, możemy