kamery wśród zwierzu", informacyjne: "Panorama", "Wiadomo ści Wieczorne", "Sto pytań do...", "Ekspres reporterów", "Sen sacje XX wieku", teleturnieje, koncerty muzyczne, niektóre filmy fabularne, wybrane seriale jak np.: "S~siedzi", "Domek na prerii" Oceniając zakres tematyczny ogl~danych wspólnie programów tc lewizyjnych w tej kategorii rodzin, wydaje
się, że jest on z punktu widzenia wychowawczego, poznawczego wartościowy, służyć może
wychowaniu rodzinnemu.
Przedmiotem zainteresowania dzieci i rodziców były najcz~; ściej losy postaci filmowych,
bohaterów seriali, wydarzenia ukazy wane w filmach, informacje bieżące z kraju, ze świata, muzyka2~
"Srednio korzystny" zakres rodzinnych kontaktów telewizyj pych charakteryzował przede wszystkim rodziny(B) wiejskie, rol nicze (51,2%), ale także, aczkolwiek w mniejszej liczbie w mieści (35,4%). Najczęściej rodzice i dzieci ogl~dali filmy fabularne, pr« gramy
rozrywkowe, sportowe, seriale filmowe. Chętnie też rodzice ' z dziećmi24 ogl~dali seriale obyczajowe, t.j.: "Domek na prerii" "Szpital miejski", "S~siedzi", "Miłość i dyplomacja", program> rozrywkowe jak: "Czar par", "Rebusy", "Zulu-Gula", "Koło fos tuny", również transmisje sportowe, zwłaszcza piłki nożnej. N:. leży zwrócić uwagę, że niektóre programy niechętnie ogl~dane byle przez badanych, jak np.: koncerty muzyki poważnej, widowiska
t.~~ atralne, magazyny kulturalne, programy gospodarcze, publicysty czne25. Wynikać to
może z traktowania dość często telewizji jak.. rozrywki, łatwej, wygodnej, nie wymagającej większego wysiłku in telektualnego, zabiegów organizacyjnych, wydatków finansowych
21 Wyniki badań na temat miejsca i roli cyklicznych programów telewizyjnych w i.v ciu
dziecka w pracach: J. Izdebska: Miejsce i funkcje wychowawcze środków masowch;~,
oddziaływania w czasie wolnym dzieci. Białystok 1981 oraz: Uwarunkowania oddzin ływania
wybranych cyklicznych programów na dzieci. Białystok 1991.
22 Porównaj: M. Wawrzak-Chodaczek: Telewizja w czasie wolnym kobiet polski. 1.
mających dzieci w młodszym wieku szkolnym. (w:) Kobieta i jej czas wołny. Rml A.
Zawadzka. Wrocław 1993.
23 Wypowiedzi pisemne rodziców na temat: Miejsca i rola telewizji w mojej rodzini~
24 Informacje uzyskałam z wywiadów z dziećmi oraz analizując wypracowania dzie~
.
Moja rodzina przed telewizorem.
zSPorów.: D. Kowałczyk: op.cit.
"Niekorzystny" zakres kontaktów telewizyjnych miał rni<·,j:;cn Eodzinach (C) (16,0%
miasto, 23,5% wieś), w których każdy ~łonków rodziny najczęściej ogl~dał "sam", chociaż obok im :h domowników, "swoje programy", często zupełnie przypadvo, bez ich selekcji i świadomego wyboru. Wymienione były ~e filmy jak: "Obcy", "Nico", "Mad Max"; "Karzeł",
"Pluton", Irminator", "Pola śmierci", "Martwe zło". Telewizor skupiał powników najczęściej przy filmach dla dorosłych, sensacyjno 4~yminalnych, nocnych programach rozrywkowych.
Programy te ,dane były najczęściej w sobotnie noce w rodzinach, w których ~Zice posiadali niskie wykształcenie (podstawowe, zawodowe zaIriicze). Odbiór programów telewizyjnych o
w~w tematyce budzi ~rzeżenia i uzasadniony niepokój, ponieważ dzieci 9-10 letnie nie
I~inny ogl~dać tych programów ze względu na ich treść, sposób aentowania tej treści, a także dlatego, że s~ one emitowane w ~riąch godzinach wieczornych i w nocy.
O ile w pierwszej (A) i w drugiej (B) wyodrębnionej kategolodzin zakres kontaktów
telewizyjnych był korzystny, o tyle w ąciej grupie (C) funkcjonowanie telewizji w rodzinie wskazuje na prawidłowości, budzi niepokój wychowawczy ze względu na istjące potencjalnie
zagrożenie ujemnego oddziaływania telewizji
Charakter rodzinno-domowego odbioru teleyvizji.. w mącznym dniu, jak należałoby
przypuszczać, zależy, od stopnia uświadoInia przez członków rodziny celu i motywów! które sklaniaj~ t~o wspólnego ogl~dania programow. Motywy te, jak wykazały (anim były mniej
lub bardziej uświadamiane przez domownic, co nie pozostało bez wpływu na charakter i
poziom odru telewizji w rodzinie. Niestety, w niewielu rodzinach wiejskich ,6%), za to w
zdecydowanie większej liczbie rodzin miejskich ,4%), rodzice i ich dzięci aktyv~nie-
_uczestniczyli w odbiorze kramówtelewizyjnych, łączył..ich wyraźńy us~l~;iari~ cel iioru
taki jak: chęć wspólnego spędzenia czasu wolnego, przebyrlia razem, przeżywania