|
Szczur)60.
Ostatnio wszystkie te sšdy odrzucił J. Tęgowski i stwierdził, że chodziło o
księcia Władysława Opolczyka61. Tak więc, według tego badacza, brak jest
danych o udziale Litwinów w koronacji Jadwigi. Nie wykluczył jednak mo-
żliwoci, że w tym czasie w Krakowie przebywali także posłowie z Litwy.
56 L. Kolankowski, Dzieje..., s. 32.
57 Podobnie uważał O. Halecki, Dzieje..., T. 1, s. 105-106.
58 H. Paszkiewicz, O genezie..., s. 208; S. Szczur, Negocjatorzy..., s. 183-185; J. Krzyżania-
kowa, J. Ochmański, op. cit., s. 82.
59 H. Paszkiewicz, O genezie..., s. 208-209 (za O. Haleckim); J. Krzyżaniakowa, J. Och-
mański, op. cit., s. 83.
60 A. Strzelecka, Jadwiga Królowa, (w:) Dzieło Jadwigi i Jagiełły, Warszawa 1989, s. 91;
J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, op, cit., s. 83; S. Szczur, Negocjatorzy..., s. 184 (ksišżę niż-
no-nowogrodzki Borys!).
61J. Tęgowski, Bezkrólewie..., s. 109.
205
Wydaje się, że sprawę tę ostatecznie rozstrzygnęła Bożena Wyrozumska,
która po analizie notatki o wielkim księciu" przyjęła, że rzeczywicie cho-
dziło o Jagiełłę. Niemniej notatka ta pochodziła z lutego 1386 r., gdy Jagiełło
przyjechał do Krakowa62! W tej sytuacji nie ma dowodów na pobyt posel-
stwa litewskiego w Krakowie w padzierniku 1384 r. Nie można wykluczyć
pobytu tego poselstwa w tym czasie lub krótko po koronacji Jadwigi. Wyda-
je się bowiem, że koronacja Jadwigi była doskonałš okazjš do nawišzania
rozmów z Polakami. Nieskonkretyzowane dotšd plany matrymonialne za-
częły wówczas nabierać realnych kształtów. Rokowania polsko-litewskie
nabrały wielkiego tempa. Na rangę ówczesnych rokowań wskazuje fakt, że
w styczniu 1385 r. w Krakowie podczas rokowań panów małopolskich z dele-
gacjš litewskš przyjęto podstawowe ustalenia, które następnie zatwierdzono
w Krewię. Ustalenia te były zapewne omawiane w padzierniku 1384 roku.
Zaraz po koronacji Jadwigi strona polska miała wysłać tajne poselstwo
do Litwy. Ma o tym wiadczyć pewna pozytywna wiadomoć" według
L. Kolankowskiego63. Sprawa nie jest skšdinšd znana.
vl§ stycznia 1385 r. do Krakowa przybyło oficjalne poselstwo litewskie
na czele z księciem Skirgiełłš, najbliższym współpracownikiem Jagiejfy. W
skład poselstwa wchodzili: Borys Koriatowicz, ksišżę podolski, Olgimunt,
ksišżę litewski i przodek rodu Holszańskich oraz Hanul, namiestnik wileń-
ski i kupiec64. Skład tego poselstwa wskazuje na jego wysokš rangę oraz rolę
dwóch osób w genezie unii polsko-litewskiej: Borysa Koriatowicza i Hanula,
o czym będzie jeszcze mowayW Krakowie przeprowadzono zasadnicze ro-
kowania z panami małopolskimi. Zapoczštkowała je proba poselstwa lite-
wskiego o rękę królowej Jadwigi dla wielkiego księcia Jagiełły. Ustalono
wówczas zarys wzajemnych zobowišzań, zapisanych póniej w akcie kre-
wskim65.Po uzyskaniu zachęcajšcej odpowiedzi panów małopolskich posel-
stwo litewskie udało się do Budy do królowej Węgier Elżbiety Boniaczki.
Chodziło bowiem o uzyskanie formalnej zgody królowej matki na małżeń-
stwo jej niepełnoletniej jeszcze córki. W delegacji litewskiej nie uczestniczył
Skirgiełło, który pozostał w Krakowie, co zmniejszyło rangę samego posel-
stwa. Obok Litwinów do Budy udali się trzej posłowie polscy, którzy ode-
grali dużš rolę w genezie unii krewskiej: znany nam Włodko z Charbinowic,
62 B. Wyrozumska, Analiza ródłoznawcza zapisek w krakowskiej Liber proscripcionum"
dotyczšcych królowej Jadwigi, (w:) Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii w Polsce,
Kraków 1995, s. 227.
63 L. Kolankowski, Dzieje..., s. 32. Za nim: P. leżas, op. cit, s. 95.
64 Skład poselstwa budzi wštpliwoci. Chodzi o to, czy Borys Olgimunt" to jedna,
czy dwie osoby? Poglšdy w tej sprawie zestawił S. M. Kuczyński, Rozbiór..., s. 221-223.
Większoć badaczy uważa, że były to dwie różne osoby. Ostatnio za Borysem Koriatowi-
czem opowiedział się O. Halecki, Jadwiga..., s. 122.
65 L. Kolankowski, Dzieje..., s. 32.
206
czenik krakowski, Mikołaj Bogoria, kasztelan zawichojski i Krystyn z
Ostrowa, dzierżawca kazimierski. Wszyscy trzej należeli do rycerstwa mało-
polskiego, a najbardziej znany z nich M. Bogoria należał do możnowładztwa
i opowiadał się za rzšdami andegaweńskimi w Polsce. Był więc mile widzia-
ny na dworze królowej Elżbiety Boniaczki66. W rezultacie rokowań w Bu-
dzie wspomniana królowa wyraziła zgodę na to małżeństwa.
/ISJastępnym etapem był zjazd krakowski w lecie 1385 r. (zapewne w li-
pctr), gdzie panowie polscy zaakceptowali wybór Jagiełły na króla^ Nie była
to bynajmniej sprawa prosta, ponieważ wysuwano również inne kandyda-
tury do tronu polskiego, w tym piastowskie (Siemowit IV i Władysław
Opolczyk^ Niektórzy panowie uważali za przykre i bolesne, aby pominš-
wszy własnych i chrzecijańskich ksišżšt, obcego i poganina sadzać na stoli-
cy królewskiej"67. Na pewno były tego typu obiekcje, całkowicie zrozumiałe
wobec stereotypu Litwina-barbarzyńcy, dominujšcego w społeczeństwie
polskim. Ostatecznie jednak zaakceptowano kandydaturę Jagiełły na króla
Polski. Następnie wysłano posłów do Jagiełły z zawiadomieniem go o tym
fakcie i w celu kontynuacji rokowań. Posłami były te same osoby, które
uczestniczyły w poselstwie do Budy w styczniu tego roku68pDo spotkania
z Jagiełłš doszło w Krewię w zamku wielkoksišżęcym, gdzie 14 sierpnia
1385 r. podpisano sławny akt krewski. O akcie tym będzie mowa w nastę-
pnym podrozdziale.
\Kbncowy okres rokowań polsko-litewskich nastšpił na poczštku 1386 ro-
ku. Przedtem doszło do ugody między Siemowitem IV a Jadwigš (12 XII
1385) i Jagiełłš (przed lub po tej dacie). Na mocy tych umów Siemowit IV
zrezygnował z pretensji do tronu polskiego, wojna domowa się zakończyła,
a droga do tronu stanęła otworem przed Jagiełłš; o czym bliżej pisano w roz-
dziale V (podrozdział 3). Następnie doszło do spotkania posłów polskich z
Jagiełłš w Wołkowysku w Litwie (na drodze z Wilna do Brzecia i dalej do
Krakowa). 11 stycznia 1386 r. posłowie polscy wręczyli Jagiełłę tzw. akt pre-
elekcji, czyli wstępne uznanie Jagiełły królem Polski przed elekcjš, która
wkrótce miała się odbyć. Strona polska odpowiedziała pozytywnie na zobo-
wišzania Jagiełły podjęte w Krewię. Akt wołkowyski był polskim odpo-
wiednikiem aktu krewskiego i okrelał zobowišzania strony polskiej wo-
bec Litwy> (małżeństwo z Jadwigš, tron polski dla Jagiełły). Posłami
polskimi były te same osoby, które uczestniczyły w rokowaniach w Budzie i
Krewię (3), do których dołšczono jeszcze Piotra Szafrańca z Łuczyc, podsto-
66 Bliżej pisał o nich S. Szczur, Negocjatorzy..., s. 188-194.
67 J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, op. cit., s. 84-85 (cytuje J. Długosza, op. cit., Ks. 10,
s. 192.
|
